Öfke duygusunu ikili ilişkilerde sıkça yaşamamızın doğallığı tartışılamaz. Her ilişkide zaman zaman anlaşmazlıklar, fikir ayrılıkları olduğu gibi ikili ilişkilerde de benzer iletişim sorunları yaşanması doğrultusunda, taraflardan birinin veya ikisinin birden öfkelenmesi çok normaldir. İkili ilişkilerde eşlerin hissettikleri öfke duygusunun, ilişkilerine zarar vermesini engellemek için yaşadıkları öfkeyi sağlıklı bir şekilde ifade etmeleri gerekmektedir. Öfke sağlıklı olarak ifade edildiğinde yapıcı ve ilişkileri düzeltebilen bir duygudur. Hissedilen öfkenin kontrol edilmemesi veya yıkıcı bir şekilde davranışlara yansıması yaşanılan ilişkinin kalitesini ve sağlığını bozar.
İlişkide Hangi Davranışlar Daha Öfkeli Olmamıza Sebep Olur?
Öfkeli olmanın nedenlerinin ve ölçütleri her bireye göre farklılıklar göstermektedir.
Fakat genel olarak insanları ikili ilişkilerde neyin öfkelendirdiğini sıralayacak olursak;
- Eşlerden birinin fikir ayrılığı olan konuyu konuşurken diğerinin kişiliğine saldırıda bulunması öfke duygusunu canlandırır. O yüzden eşinize kırıldığınız veya sizi gerçekten sinirlendiren bir davranışını anlatmaya çalışırken onu suçlamaktan kaçınınız. Örneğin; “sen bana bunları yaptın” diye başlayan bir cümlede farkına varmadan onu suçlamaya başlarsınız. Böylece o sizi dinlemek, hissettiğiniz duyguyu anlamak yerine kendini savunmaya geçecektir. Bunun yerine “ben ……….. hissettim” diye bir cümle kurmanız onu suçlamadan duygularınızı açıkça ifade etmenizi kolaylaştıracaktır.
- Kışkırtılma durumunda kişi öfkelenir. Özellikle tartışma sırasında öfkeliyken kişiler ağızlarından çıkanlara dikkat etmezler ve sonradan pişman olacakları sözleri söylerler. Öfkeliyken herkesin ağzından söylemek istemediği sözler çıkabilir. Fakat ikili ilişkilerde bazen söylenen sözlerin telafisi olmayabilir. Bu gibi durumlar yaşamamak için tartışmaya başlamadan önce öfkenize hakim olmayı ve sakinleşmeyi deneyin. Tartışırken ağzınızdan çıkacak kırıcı cümlelerin ilişkinize zarar vereceğini ve sizi haksız duruma düşürebileceğini aklınızda tutun.
- Tartışma sırasında taraflardan birinin ciddi hayal kırıklığına uğraması taraflardaki öfke duygusunu canlandırır. Öfke ile söylenen sözlerin bir diğer önemli zarar verdiği yön ise ilişkideki saygıyı kaybetmeye neden olmasıdır. İkili ilişkilerde saygının kaybolması ilişki ile ilgili hayal kırıklıklarına neden olur. Bu durum ilişkiyi yavaş yavaş sona doğru götürür.
- Yıkıcı eleştiriye sürekli maruz kalmak bireyi öfkelendir. Yıkıcı, yıpratıcı bir şekilde eleştirilmek maruz kalan bireyi hırpalar. Kişi çoğu zaman bu durumdan dolayı yoğun ve kontrol edemediği bir stres altında kalır. Kişi kendini haksızlığa, adaletsizliğe uğramış hisseder. Haksızlığa, adaletsizliğe uğradığını düşünen birey diğer insanlara oranla çok daha çabuk öfkelenir. Bu durumun sürekliliği ilişkinin sonlanmasına veya problemlerin artmasına neden olur.
- Kendini ifade etmede sıkıntılar yaşaması öfke duygusunu canlandırır. Örneğin imalı yollarla karışışındaki bireye mutsuzluğunu veya kırgınlığını onu suçlu hissettirerek anlatmaya çalışması var olan ilişkinin zedelenmesine ve karşıdaki kişinin daha çok öfkelenmesine neden olur. Kendini ifade ederken net ve tam konu ile ilgili konuşmaya özen gösterin. Çok konuşmak, konudan uzaklaşmak kendini etkili bir şekilde ifade etme bicimi değildir. Bireyin karşısındaki kişiye neden kızdığını açık bir dil kullanarak ifade etmesi gerekmektedir.
İkili İlişkilerde Öfke İle Baş Etmek İçin Öneriler
- İyi bir dinleyici olun karşınızdakini gerçekten dinleyin. Cevap vermek için dinlemeyin. Taraflardan birinin konuşurken dinlenilmediğini hissetmesi öfke duygusunu canlandırır.
- Tartışma sonrasında her iki bireyin de toparlanmak için zamana ihtiyacı olabileceğini unutmayıp birbirinize sakinleşmek için zaman tanıyın. Stres altında olmanın iki taraf içinde öfke duygusunu harekete geçireceğini aklınızdan çıkarmayın.
- Öfkenizi bastırmak yerine kontrol etmeyi deneyin. Kontrollü öfke her zaman iletişimi daha sağlıklı hale getirmektedir. Bu yüzden duygularınızı saklamaya çalışmayın. Açık ve anlaşılır bir şekilde karşı tarafı suçlamadan kendinizi ifade etmeye çalışın.
- Tartışma yapılacak zamana önem gösterin. Yatmadan veya herhangi bir yere çıkmadan önce tartışmaya başlamayın. Yarım kalmak taraflardan birini daha fazla öfkelenmesine sebep olabilir.
- Eşinizle yalnız tartışın. Başkalarının önünde tartışmak iki taraf için tartışmayı yıpratıcı, kırıcı bir hale getirir.
- Öfkenizi kontrol edemiyor ve yıpranıyorsanız birinin fikrine ihtiyaç duyuyorsanız profesyonel destek almaktan çekinmeyin.
Uzm.Klinik – Adli Psk. Ebru ÇORBACI
