Esrar Bağımlılığı
Hint keneviri bitkisinin yapraklarının kurutulması ile hazırlanan bir maddedir. Halk arasında “ot”, “marihuana”, “haşiş” gibi çeşitli isimlerle anılır. Genelde kullanıcılar bu maddeyi sigara içer gibi kullanır. Esrar kullanan bireyin üzerinde yaratacağı etki, esrarın cinsine, kullanım miktarına, kullanım şekline (sigara içer gibi, nargile gibi dumanın çekilmesi), kullanılan çevrede bulunan koşullara, kişinin o anki psikolojik durumuna göre değişiklik göstermektedir. Genel olarak bireyin esrar kullanması sonucunda; gevşeme, rahatlama hali, görme ve duyma fonksiyonlarında artış, uyku isteği, gözlerde kanlanma, sebepsiz gülme, susuzluk, tükürük bezi salgılamasında azalma, şeker çikolata gibi gıdaları aşırı tüketmeyi istemek, zamanın yavaş geçtiği düşüncesi, tansiyon yükselmesi, depresyon hali, göz tansiyonunda düşme gibi etkiler görülebilir. Esrar kullanan bireyin vücuduna verdiği zararlar içerisinde uzun süreli kullanım sonrasında akciğer kanseri, kalp hızını ve kan basıncını arttırması nedeni ile çeşitli kalp rahatsızlıkları ve beyinde yarattığı etki yüzünden öğrenme ve bellek sisteminin olumsuz yönde etkilemesi görülmektedir.
Esrar Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar
*Esrar bağımlılık yapmaz
Esrar bağımlılık yapar. Genellikle esrar kullanıcıların diğer bağımlılık yapan maddelere geçmesine neden olur. Başka bir değişle esrar bireyi gelecekte daha güçlü maddeleri kullanmaya yönlendirir.
*Esrar ottur vücuda zarar vermez
Esrarın içinde 300 den fazla ağır kimyasal madde bulunmaktadır. Çeşitli akciğer, kalp ve beyin fonksiyonlarında bozulmaya neden olur. Özelikle esrar kullanımı bireyin sorun çözme becerisini olumsuz yönde etkiler. Genelde yüksek miktar ve uzun süreli kullanım sonrasında esrarın kullanıcıların gerçeği değerlendirme yetisinin bozulduğu ve akıl hastalıklarına neden olduğu bilinmektedir.
Esrar Kullanımının Psikolojik Etkileri
Esrar kullanan birey kullandıktan kısa bir süre sonra vücudunda esrarın etkisini hissetmeye başlar. Kişide yaşanan duygu durum aldığı esrarın cinsine ve ya miktarına göre farklılık gösterir. Her kullanımda kişi aynı psikoloji ve duygular içinde olmayabilir. Kullananlar çok mutlu ruh haline bürünebildiği gibi çok kötü bir ruh haline de girebilir. Kullanıcının hangi ruh halinde olacağı genelde o anki psikolojik durumuna göre değişkendir.
Bağımlı Olmanın Kişilik Üzerine Etkileri
- Bağımlı olan kişini kendine güveni azalır
- Kendini kontrol etme yeteneği zayıflar
- Önceden sahip olduğu prensipleri, değerleri yok olmaya başlar
- Gelecekle ilgili hayalleri ve idealleri yok olur
Çocuğunuzun Esrar Kullanımı Olduğunu Öğrenirseniz Ne Yapmalısınız
*Konu ile bilgili bir uzmandan yardım alması için destekleyici ve ısrarcı olun.
*Çevresini değiştirmesine yardımcı olun. Yakınındaki birinin madde, alkol kullanması ve ya yanında bulundurması çocuğunuzun maddeyi bırakmış olsa bile tekrar kullanma isteğini canlandıracaktır. Ortam değişimi çocuğunuzun maddeyi hatırlatacak şeylerden uzak durması maddeyi kullanma fikrinden uzaklaşmasına yardımcı olacaktır.
*Ebeveynler yasa dışı maddeler, bu maddelerin etkileri ve kullanım sonrasında yaşanacak sonuçları, hayatlarında oluşacak değişiklikler hakkında bilgi sahibi olmalı ve bu bilgileri çocuklarına etkili bir şekilde aktarmalılar.
*Çocuğunuzun farklı olduğunu kabullenin
*Çocuğunuzun sadece olumsuz özelliklerine değil olumlu özelliklerine de odaklanmaya çalışın
Çocuğu Madde Kullanımından Korumak İçin Neler Yapılabilir
*Güçlü, pozitif aile bağları, sağlıklı iletişim ile çocuğun yanında olun
*Madde kullanımı ile doğru ve etkili bilgilendirme yapın
*Anne ve babanın çocuğun çevresinden haberdar olması gerekmektedir
*Aile içerisinde kuralların ve sınırların açık olması ve aile bireylerinin tümünün kurallara uyması sağlayın
*Çocuklara yaşlarına göre sorumluluk verin
*Çocuğa “hayır” deme becerisi öğretin
*Çocuğunuzu ilgisini çeken bir spor dalına yönlendirebilirsiniz.
Araştırmalara göre sporla ilgili olan çocuklar sağlığa zararlı maddelerden uzak durmayı öğrendikleri için madde bağımlılığına direnç göstermektedirler. Sağlığa zarar veren, sporcunun başarısını olumsuz yönde etkileyecek maddelerden, yaptığı spor dalında başarılı olmak için sporcular genelde uzak durmaktadırlar. Sporu seven çocukların başarılarını olumsuz yönde etkileyecek her şeyden uzak durmaları onlara bir şekilde sağlıklı yaşamayı bir yaşam biçimi haline getirmeyi öğretmektedir. Çocukluk döneminden sağlıklı yaşamanın önemini öğrenen çocuklar bu alışkanlığı yetişkinlik dönemlerinde de devam ettirmeye çalışmaktadırlar. Spor sayesinde edindiği takım arkadaşları ile birlikte olması ve onların da ayni düşüncelere sahip olup çeşitli sağlığa zararlı maddelerden uzak durmaları çocuklara yalnız olmadıkları hissini vermektedir. Çocukların etrafında madde kullanmayan, sağlıklı olmakla ilgilenen bireylerin olması bu çocukların maddelerle tanışmalarını sağlayacak ortamlardan da uzak durmalarını sağlamaktadır.
Uzm. Adli ve Klinik Psk. Ebru Çorbacı
