Başbakan Ersin Tatar, hükümetin hazırladığı “Toplumsal Dayanışma İçin 1. Ekonomik Tedbirler ve Destek Paketini” açıkladı.
Tatar, “şu anda kar etme zamanı değildir herkes hesabını kitabını yapsın faizleri aşağıya çeksin” diyerek, bankalara; “maaşlarda ciddi bir düşüş olacak, siz de tüketiciye borçluya yardımcı olun, biz de takipçisi olacağız” diye seslendi.
Başbakan Tatar, korona virüs dolayısıyla alınan tedbirler ile ortaya ekonomik ve mali bir model çıktığını, devlet gelirlerinde azalma olduğunu ve tam olarak önlerini göremediklerini ifade ederek, “devlet gelirleri 550 milyon TL’den 200 milyon TL’lerin altına düştü. Bu yüzden iç kaynak kullanımı ve borçlanma olabilir.” Dedi.
“Kritik bir dönemden geçiyoruz, herkes fedakarlık yapmak durumundadır” diyen Tatar, Mayıs ayı sonuna kadar sosyal adalet ve toplumsal birlik beraberlik içinde hep birlikte çalışarak bu süreçten başarıyla çıkacaklarına inanç belirten Tatar, kesilecek maaşların da Anayasa çerçevesinde geri ödeneceğini ancak zamanını söyleyemeyeceğini kaydetti.
Bu süreçte işyerlerinin kapanmasından dolayı İşverene ve işçilere ödenecek meblağların da ortaya çıktığını, bazı sektörlerden talepler geldiğini ama imkanlar dışına çıkamayacaklarını ifade eden Tatar, bir an önce bu salgının sona ermesini ve ülkede kontrol altına almayı hedeflediklerini söyledi.
Tatar, “kesintilerden çok mutlu değiliz bu kararı almak halkımızın önüne bu şekilde çıkmak çok zordu, o yüzden herkesten anlayış bekliyoruz” diyerek, “bu kriz bir kaç ayda bitmeyecektir. Güney ve Türkiye’de bilemeyiz ama kendi içimizde yavaş yavaş iş yerleri açılınca, ekonomik faaliyetler artınca devlet gelirleri de artacak ve daha iyi noktaya geleceğiz” diye konuştu.
“Durum bu, hükümet olarak gerçekten çalıştık, bu süreci iyi değerlendirdik, tablo bu, Mayıs sonuna kadar bu taahhütler yerine getirilecek” diyen Tatar, banklara da çağrıda bulundu:
“Mutlaka bu kritik dönemde bankaların da merkez bankası denetiminde elini taşın altına koyması gerekiyor. kar olayı bitti, biz de bu işten en az zararla çıkma peşindeyiz. Maliyetleri indirin, faizleri aşağıya çekelim. Likit pozisyonlarınızı da dikkate alarak dövizinde yüzde 5 TL’de yüzde 12 faizler olabilir. Bunun Takipçisi olacağız.”
Tatar, ekonomik paket ile kapanan işletmelere yönelik 100 milyon TL’lik bir fon elde edildiğini ve işletmelere destek sağlanacağını belirterek, ayrıca Kalkınma Bankası’ndan da fon kullanma hakları bulunduğunu, bu kaynağın orada olduğunu kaydetti.
Bu süreçte çok çalıştıklarını ve ortaya önemli bir ekonomik model çıktığını ifade eden Tatar, “zor koşullar aşılacak, ekonomik çarkların tekrar dönmeye başlamasıyla bu durumdan daha iyi koşullarda çıkacağız” dedi.
Bu sürece herkesin katkı koyduğunu ifade eden Tatar, devletin ayakta durabilmesi ve toplumsal dayanışma için tedbirlerin alınmasının gerekliliğine değindi ve “Bir kısım beğenecek bir kısım beğenmeyecek ama bütün toplum bu mücadeleyi başarılı bir şekilde verecek ve bu süreçten daha güçlü bir şekilde çıkacağız” ifadelerini kullandı.
Başbakan Tatar, alınan tedbirler, kapıların kapanması, idari izinler, uçuşların durması ile ülkede ekonomiye de fren basıldığını, haliyle maliye gelirlerinde düşüş olduğunu ifade ederek, şöyle devam etti.
“Toplumsal dayanışma destek paketi için çok çalıştık. Alman heyetle başlayan bu süreçte geniş ve hızlı tedbirler aldık. Toplum sağlığını korumak için hızlı adımlar attık. Yurtdışındaki Öğrencilerimizi getirdik. Sosyal devlet anlayışıyla çalışmalarımıza devam ediyoruz. Bu süreçte bize destek veren tüm kurum kuruluşlara teşekkür ediyoruz. Özellikle Alman hükümeti Almanlarla hiç ilgilenmedi 14 gün karantina süreci çok yoğun geçti bana göre hükümet önemli bir sınav verdi ve başarıyla yürüttü.
KKTC’ye yakışan bir şekilde seçim süreci ertelendi.
Tedbirler bu süreçte devletin ayakta durabilmesi ve toplumsal dayanışma için alınması gerekiyor. Bir kısım beğenecek bir kısım beğenmeyecek ama bütün toplum bu mücadeleyi başarılı bir şekilde verecek ve bu süreçten daha güçlü bir şekilde çıkacağız. Bu süreçte Sendikalarla da görüştük. Halk olarak bu sınavı da başarıyla vereceğiz.”
Tatar, ardından paketi okudu.
Korona virüs ile mücadele çalışmalarında kullanılmak üzere 30 milyon TL’lik hane halkı yardım ve derneklere yapılacak yardımların maliyeye geri çekildiğini ifade eden Tatar, ayrıca kamuda tüm çalışanlar ve emeklilerden yüzde 56’lara varan kesintiler yapılacağını söyledi.
Tatar, net 5 bin TL maaş altına kesinti yapılmayacağını, diğer maaşlara ise yüzde 25 kesinti yapılacağını, ancak maaşların 5 bin TL altına düşmeyecek şekilde ve en yüksek maaş 8 bin 5 olacak şekilde düzenleme yapıldığını kaydetti.
Başbakan bakanlar milletvekili gibi siyasi maaşlarda Yüzde 56’ya varan kesintiler yapılacağını, Elzem görevlere ise maaş kesintisi yapılmayacağını ifade eden Tatar, HP’nin durdurulacağını, Ek mesailerin yeniden düzenleneceğini belirtti.
Reel sektöre 750 milyon TL kaynak yaratılacağını, gelir vergisi günlük ödemelerinde yüzde 10 indirim yapılacağını, Bitkisel ve hayvansal üretime kredi ve hibe kullandırılacağını, Bankalardan da 100 milyon TL kaynak oluşturulacağını ifade eden Tatar, kredilerde ise 3 ay erteleme, Kredi kartı limitlerinin de gelire bakılmaksızın yüzde 25 artırılacağını söyledi.
Başbakan Tatar konuşmasının ardından soruları da yanıtladı.
Başbakan Tatar bir soruya karşılık, kapatılan işletmeler için birtakım katkılar yapılacağını, en iyi şeklide bunu yapacaklarını, Merkez Bankası ve bankalar tarafından gerekli takiplerin ve denetimlerin yapılarak yeniden yapılandırmaların sonuçlandırılacağını söyledi.
3. Ülke vatandaşlarıyla ilgili bir soruya da Başbakan TC ve KKTC vatandaşları için işsizlik ödeneği verileceğini, birçoğunun halihazırda ülkelerine dönmüş olduğu bilgisinin alındığını, yapılan hesapların 2 ülke üzerinden yapıldığını, 3. Ülkelerin hesaba katılmadığını söyledi. Tatar, sürecin uzaması halinde de yeni paketlerin açıklanabileceğini de ekledi.
Tatar, desteğin ne kadar çalışanı kapsadığıyla ilgili soruya, “40-45 bin civarı” rakamını vererek yanıtladı. Nisan ve Mayıs ayında tam sayıların netleşeceğini belirtti.
Devletin de işverenler gibi zor duruma düştüğünü ve kritik bir süreçten geçtiğini söyleyen Tatar, şu an en büyük temennilerinin Coronavirüs’ten kurtulmak olduğunu söyledi.
Okulların ne kadar zamana kadar tatilde olacağı yönündeki soruya karşılık Tatar, 6 Nisan’a kadar sürecin uzayacağını söyledi.
Başka bir soruya karşılık, TC yetkililerinin her zaman KKTC’nin yanında olduğunu söyleyen Başbakan, işsizliğin önlenmesi ve istihdamın devamı için Çalışma Bakanlığı’nın elindeki imkanları ve fonları kullanacağını, işverenlerin de çalışanları için gerekli fedakârlıkları yapacağına inandığını belirtti.
Son çıkan Koronavirüs vakalarının çoğunun Alman turistlerle temas halinde olanlardan oluştuğunu belirterek, bugün 300’den fazla testin otel çalışanlarına (hızlı test) yapıldığını ve 34 kişide pozitif sonuca rastlandığını ve bunun da hatta daha fazlasının beklenen bir sonuç olduğunu ifade etti.
Başka bir soruya karşılık emekli maaşlarından da olmak üzere 5000 TL üzeri maaşlardan kesinti yapılacağını söyleyen Tatar, KKTC’nin gelirlerinin bu süreçte olağanüstü derecede düştüğünü, hükümetin anca mayıs ayı sonunda önünü görebileceğini ve daha güzel günlere yavaş yavaş ulaşılacağını belirtti.
(TAK)
