Photo Credits: © Jakob Köttl
FATMA NUR ÖZOĞUL
Fatma Nur Özoğul, 1990 yılında Lefkoşa‘da doğdu. 20 Temmuz Fen Lisesi’nden mezuniyetinin ardından; 2007 yılında Yakın Doğu Üniversitesi‘ nde Plastik Sanatlar Bölümü’nde lisansına başladı. 2011 yılında lisansını yüksek başarıyla; 2018 yılında Avusturya’da Linz Endüstriyel Tasarım ve Sanat Üniversitesi’nde Sculptural Conceptions/ Ceramic bölümü yüksek lisansını başariyla tamamlamıstır. Son bir yıldır Cin’de üniversite ögretim görevlisi olarak calısmaktadır.
2008’den bu yana, EMAA, E.KA.TE, IAPMA, ECUME, Ifek, IGC, Splace, Rooftop Theater Group, Goldafter Antikuratorium, Maiz Autonomous Center, Der Verein das kollektiv, Kültür Gemma! ve daha bir çok uluslararası sanat derneği ve gruplarıyla ortak çalışmalarda bulundu. Eserleri; Avrupa Kültür Baskenti- Pafos17, Night/Plovdiv, Ars Electronica Center, Lentos Kunstmuseum, OÖ Kulturquartier, Salone degli Incanti, BestOff17, BestOff16, BestOff15, OK Sommerfest16, Splace, Eboran Galerie, die Schöne Galerie, Temporären Halle für Kunst, Grandpetit Galerie, Maiz Autonomus Center, MIR, Raum Mit Aussicht, EMAA, Circuits and Currents, Hall101, Technopolis 20, Kapu, AKM, Ismet V. Güney Sanat Merkezi, Peace Centre, Rüstem Kitabevi, Kunstuniversität Linz, Hacettepe Üniversitesi, Aksaray Üniversitesi, Doğu Akdeniz Üniversitesi ve Yakin Doğu Üniversitesi olmak üzere bir çok yerde sergileme aldı.
Özgeçmişinde epey çalışkan birisi olduğunu gözlemledim ve sanatın farklı alanlarında gruplarla faaliyetlerin oldu. Şu an hangi konular üzerinde çalışıyorsun?
Genel olarak kavramsal sanat prensibi altında; enstalasyon, ses, video, interaktif ve performans sanati, vb olmak üzere belirli bir skalada calistigim söylenebilir. Hayatin görülmeyen problemleri, günlük yaşamda ic ice oldugumuz konular ilgimi ceker. Konular üzerine arastirmalar yaparak konseptimi ve konunun uygulanma seklini belirlerim. Son birkac yildir calismalarim zaman, gelecek öngörümü (fal) ve kisisel deneyimlerim üzerinde yogunlasmisti. Son zamanlarda Cin’de ögretim görevlisi olmamla birlikte dikkatim biraz da Cin kültürüne yöneldi.
Yurt dışına gitmen nasıl oldu ?
Ben Fen Lisesi mezunuyum. Yurt dışına gitme istegim liseden beri hep vardı. Güzel Sanatlar Fakültesi Yakın Doğu Üniversitesi’nde açılınca burada okumaya karar verdim. Yurt dışına gitme istegim lisans egitimim sirasinda da devam etti. Masterimi yurtdışında yapmak üzere Avusturya’ya gittim.
Çin’e gitme olayı nasıl gelişti ? Özgür ruhun mu bunu yaptı ?
Çin aklımdan geçen bir mekan değildi. Kendi CV’mi online bir web sitesine koydum. Su an calistigim kurum bana bana is teklifiyle ulasti. Ben de değerlendirmek istedim. Özgürlük konusuna gelince özgürlük hissi veya dürtüsü her bireyin içinde olan bir şeydir ancak herkesin bazi sınırları vardır diye düsünüyorum. Sınırlarımın içerisine dahil olacak kişileri ve olmasını istediğim şeyleri ben belirlemeliyim. Bunun dışına çıkacaksam da yine ben çıkmaliyim. Çin’den gelen bir teklifti, gitme kararımi destekleyen de kendi sinirlarimi acik tutmamdi sanirim.
Farklı bir coğrafyadır. Dil sorun olmadı mı ?
Günlük yasamda tabi ki sorun oldu. İngilizce Çin’de cok yaygın bir dil değildir. Derslerimi bana orada atanan asistanlarn çevirileri ile isleyebildim. Dünyanin bircok yerinden arkadaslarimin olmasinin avantajiyla belli bir sürede bu duruma da adapte oldum.
Bu farklı coğrafya ve kültürün sende yarattığı etki nedir. Oraya dair sanatına neyi aktarmak istersin?
Tamamen farklı bir dünya. Orada da insanlarin güncel yasami üzerinde çalışmak istiyorum. Insanlar haftanin 6 günü sabahın altisindan akşamın beşine kadar çalışıyorlar; ancak saat alti oldumu sokaklarin belli bölgelerinde bulusup hep beraber sokaklarda dans ediyorlar. En küçük grup üç kişi, en büyük grup iki yüz, üc yüz kişilik büyük gruplar halinde olabiliyor. Herkes asker gibi aynı şekilde aynı müziklerle aynı saatte dansediyorlar. Günün sıkıntı ve streslerini bu şekilde atıyorlar diye düşünüyorum. Dans etmeyi cok seviyorlar. İngilizce dilini pek bilmiyor olduklarından bu konu üzerinde dans eden kisilerle iletisim kuramadim. Sosyolojik ve sanatsal olarak bu konu üzerinde arastirmalar yapmaktayim. Üzerinde calistigim bir video, bir de performans projesi var. Umarim sonuclarini yakin zamanda hep birlikte görürüz.
Yakından takip ettiğin bir sanatçı var mı ?
Yurt içinde ve yurt dışında çevrem yüksek oranla sanatçılardan olusuyor. Her birimiz dünyanin farkli yerlerinde olsak da bir birimizle olan baglarimiz cok önemli. Sanatsal anlamda birbirimizden besleniyoruz. Yakin cevremin disinda sira disi enstelasyonlariyla Pippilotti Rist, Mischa Kubal, Banksy, Refik Anadol gibi dünyaca ün salmis daha birçok sanatçıyıi da yakindan takip etmeden duramiyorum.
Aphrodite’s Dream Mobile adlı projede neyi anlatmak istedin ?
Bu çalışma Christoph Mügge ile birlikte Avrupa Kültür Baskenti -Baf 2017 etkinlikleri ‘Artwins’ projesi kapsamında yürüttüğümüz bir projeydi. Baf’ta heryerde Afrodit’i vurgulayan reklamlar, markalar vardı. Afrodit Hotel’den tutun Afrodit birası, Afrodit bankasına; Afrodit kuyumculuktan kuaförüne kadar uzayip gidiyor… Hani bir şey fazla gelince onu alıp çöpe atmak istersiniz. Baf’ın turistik yapısına kapılan ziyaretçileri, oradaki gözlemlerimle büyük bir oranla Kıbrıs’ın onca sorunundan bihaber, harikalar dünyasında gibidir. Biz de bu çelişkilerden yola çıkarak, biraz ironi biraz da mecaz katarak belirledigimiz kamusal alana yerleştirmek üzere interaktif bir enstellasyon hazırladık. Mekanikle aram iyi olduğundan motor, sensör, Arduino ve programlamadan oluşan sistemi ve ses derlemesini ben üstlendim. Uzakta durulduğunda dikkat çeken ses enstelasyonu yaklaşıldıgı zaman sensörün devreye girmesiyle yerini gizlenmis motor aksamlarina bırakıyor. Çöp bidonları ve Christoph’un tahtalar kullanarak hazırladığı mobil enstelasyonumuza gizlediğimiz sistemle, yoğun kullanılan ‘Afrodit’ ismini bir nevi çöpe atmis olduk. Çalısmanın interaktif olması bölge halkı, özellikle de çocuklar tarafından büyük ilgi gördü. Hem bizim için hem de izleyiciler için eğlenceli bir proje oldu.
Photo Credits: © Christoph Mügge- Aphrodite’s Dream Mobile
Mekanikle aran iyi dedin . O zaman hiçbir icat yaptın mı diye sormam gerekiyor.
İcatların oldu mu ?
Babam elektrik mühendisi annemse ressamdı. Bende yeteneklerinin iyi bir karışımı oldu sanırım. Yüksek lisansım süresince üzerinde çalıştığım, tez bitirme projem olan bir icadım vardır. Üzerinde çalıştığım saati öncelikle hekleyip manyetik alanina çeşitli sensörler bağlayarak dış etkenlerden gelen ses, hareket ve radyo dalgaları ile tekrar programladim. Sonuç olarak saat bulundugu mekana bağlı olarak kendi akrep ve yelkovanının dönüşünü ayarlıyor. Time Collapse adli bu projemde zamanın tanımını irdeliyor ve tekrar ele alıyorum.
Zaman dilimi üzerine yorumun ne oldu?
Her mekanın, her varlığın kendine özgü bir zamanı vardır, yaşama süresi vardır. Bunu günlük yasamımızda görmek, düşünmek istemeyiz. Bunlar bilinen şeylerdir ama aynı zamanda bilmek de istemeyiz. Zaman değişken bir şeydir. Saat üzerinde takip ettiğimiz, fiziksel olarak gözlemlediğimiz zamanın dışında başka bir zaman vardır. Mesela herkesin biyolojik saati farklıdır. Psikolojik zamanı ele alırsak başımıza gelen olayın mutlu veya mutsuz bir olay olması o anı saat akışından daha farklı zaman süreçleri olarak hissetmemizi sağlar. Zamanın tanımı her dalda farklılıklar gösterir. Bunu daha çok farkında olarak yaşamalıyız.
Çalışmalarının içerisinde en çok içine sinen çalışman hangisiydi ?
Çalışmalarımın her birinin ayrı bir yeri vardır. Ama işte bahsettiğim bu saat çalışmam çok sancılı bir süreçti. Yaklaşık beş yıldır zaman kavramını araştırıyorum ve bunun üzerine birçok farklı projem de oldu. Ama bu süreci sonlandıran son parça bu bahsi geçen projemdi. O yüzden benim içimde bambaşka bir yeri vardir.
Photo Credits: © Severin B. Pfaud- Time Collapse
Voice of the Island-2019 / Şirin Gazi
