Özellikle ilkbahar ve sonbahar ayları gibi yağışların bol olduğu, dolayısıyla daha fazla mantarın yetiştiği mevsimlerde daha sık görülen mantar zehirlenmesi ölümcül sonuçlar doğurabiliyor. Peki, Mantar zehirlenmesi nasıl anlaşılır? Mantar zehirlenmesi belirtileri neler?
Uzmanların uyarılarına rağmen son haftalarda zehirli mantar nedeniyle çok sayıda vatandaş hastanelik oldu. Doğada yüzlerce farklı mantar türü bulunuyor, bu konuda ne kadar uzmanlaşılmış olunursa olunsun zehirlenme ve ölümle karşılaşmak çok olası. Bazı mantarların çok küçük bir miktarının bile insanı öldürecek kadar zehirli olduğu, uzmanlar tarafından ısrarla dile getiriliyor. İşte, mantar zehirlenmesi belirtileri ve mantar zehirlenmeleri hakkında bilinmesi gerekenler…
MANTAR ZEHİRLENMESİ NASIL OLUŞUR?
Doğal alanlarda yetişen ve yapısında zehirli madde bulunan şapkalı mantarların taze, kurutulmuş veya konserve olarak çiğ veya pişirilerek yenmesi sonucunda gelişen ve ölümle de sonuçlanabilen ciddi bir zehirlenmedir. Mantar zehirlenmeleri, özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında yağışların bol olduğu mevsimlerde görülür. Ülkemizde doğal alanlarda yetişen zehirli mantarların da bulunduğu unutulmamalıdır.
Zehirli mantarların tadı yenilebilen mantarlarınkinden farklı değildir. Etinin rengi, kokusu ve tadı ile bir mantarın zehirli olup olmadığı anlaşılamamaktadır. Bu nedenlerle zehirli ve yenilebilen mantarları birbirinden ayırt etmek çok zor olduğundan yabani mantarlar toplanıp yenilmemelidir. Ayrıca, mantarlar hakkındaki yanlış inançlar da zehirlenme olaylarını artırıcı etki yapmaktadır.
Zehirli mantarları salyangozlar ve diğer hayvanların yemediği, ağaçlarda yetişen mantarların zehirsiz olduğu, mantarı yoğurtla yemenin zehirlenmeyi önlediği, zehirli mantarların iç kısmının koparılınca mavileştiği ve kurutulmuş mantarların zehirlemediği gibi bilgiler yanlıştır. Bu bilgilere güvenerek mantar yemek kesinlikle doğru değildir.
MANTAR ZEHİRLENMESİ NASIL ANLAŞILIR? BELİRTİLERİ NELER?
Terleme, salivasyon, lakrimasyon, bronş sekresyonlarında artış, bronkospazm, yüz ve boyunda kızarma, ağızda metalik tat, kol ve bacaklarda karıncalanma, şişme, baş dönmesi, koordinasyon bozukluğu, denge bozukluğu, konuşma güçlüğü, ataksi, kas spazmları, görme ve işitme bozuklukları, halusinasyonlar, karın ağrısı, kusma ve ishal, derin uyku, kardiak ritm bozukluklarıdır. 6 saatten sonra görülen semptomlar ise ölümcül olabilecek mantarlar ile zehirlenmeleri akla getirmelidir. Bunlarsa bulantı, kusma, ishal gibi mide-bağırsak sistemi bulguları, sersemlik, göğüs ağrısı, uykuya meyil, tansiyon düşüklüğü, bulanık görme, yüz ve boyunda kızarma, nabızda artış, ateş, ağızda metal tadı, karın ağrısı ve terleme gibi belirtiler gelişebilir, bunun sonucunda da karaciğer-böbrek yetmezliği ve koma hali hatta ölüm görülebilir.
NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Mantar zehirlenmesinden şüphelenilen kişi veya kişiler mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna (mantar yiyen diğer bireylerle birlikte) başvurmalı ve bu kişiler gözlem altına alınmalı ve tedaviye erken dönemde başlanmalıdır.
Başvurulan sağlık kuruluşu da, konu ile ilgili bilgi almak ve organ yetmezlikleri ve ölüme neden olabilecek mantar zehirlenmelerinde kullanılan panzehiri (antidot) temin etmek ve gerekli tedavi yöntemlerini danışmak için T.C Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde konuyla ilgili uzman doktorların 114 telefon hattıyla 7/24 danışmanlık hizmeti verdiği Ulusal Zehir Merkezi (UZEM)’ e başvurmalıdır.
NASIL KORUNULUR?
Zehirlenmenin önlenmesindeki tek çare; doğal alanlarda yetişen mantarların kesinlikle yenmemesi ve mantar tüketilmek istenen durumlarda bandrolü ve son kullanım tarihi uygun olan kültür mantarının tercih edilmesidir.
