Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği Dr. Elşen Mülazimoğlu açıklama yaparak Covid-19 virüsünün yayılımını engellenemk için yüzeylerin nasıl temizlenebileceğini açıkladı.
Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği’nden yapılan öneriler şu şekilde:
“Şu anki bilgilerimize göre COVİD-19’un yayılması en sık, kişiden kişiye, yakın temasla, solunum damlacıkları ile gerçekleşir. Öte yandan yeni koronavirüsün (SARS-CoV-2 ), virüsle kontamine olan yüzeylerden de kişilere geçtiği belgelenmiştir. Güncel kanıtlar, SARS-CoV-2’nin çeşitli malzemelerden yapılmış yüzeylerde saatlerce hatta günlerce yaşayabileceğini göstermektedir.
Görünür şekilde kirlenmiş yüzeylerin öncelikle su-sabunla temizlenmesi ve sonrasında yüzey dezenfektanlarının kullanılması virüsün yayılımını engellemek konusunda en iyi uygulama yöntemidir. COVID-19 açısından şüpheli bir kişinin bulunduğu alanın, en hızlı şekilde havalandırılarak damlacıklardan arındırılması gerekmektedir.
**Canlı bir SARS-CoV-2 virüsünün hayatta kalabilmesi;
havaya karıştıktan sonra havada 3 saate kadar,
bakır üzerinde 4 saate kadar,
kartonda 24 saate kadar,
plastik ve paslanmaz çelikte ise 2-3 güne kadardır.
YÜZEYLER NASIL DEZENFEKTE EDİLMELİ?
SERT VE GÖZENEKSİZ YÜZEYLER
*Öncelikle temizlemek ve dezenfekte etmek için tek kullanımlık eldiven giyilmeli.
*Yüzeyleri sabun ve su ile temizleyin. Sık dokunulan yüzeylerin rutin temizliğini uygulayın. (ör: masalar, kapı kolları, ışık açma-kapama anahtarları, tezgahlar, kulplar, üjtelefonlar, klavyeler, tuvaletler, musluklar, lavabolar vb.)
*Eğer bir alan kirliyse, önce su ve sabunla temizlenmeli, sonrasında dezenfekte edici maddeler kullanılmalıdır.
*EPA (US Environmental Protection Agency) listesinde yer alan hidrojen peroksit , sodyum hipoklorit(çamaşır suyu), amonyum ve etil alkol içeren dezenfektanlar kullanılmalıdır.
Kullanılacak ev dezenfektanlarının üzerindeki talimatlara uyulmalıdır. Ürünler, eldiven takarak kullanılmalıdır. Kimyasala maruziyeti azaltmak için, ürün kullanımı sırasında, ortamın iyi havalandırılmasına dikkat edilmelidir.
***yüzeyler için uygunsa, seyreltilmiş ev tipi ağartıcılar (ÇAMAŞŞIR SUYU) kullanılabilir.
(seyreltilmiş solüsyon: 1 galon suya (3.8 litre) -5 yemek kaşığı çamaşır suyu konularak hazırlanır)
Çamaşır suyu asla amonyak veya başka bir temizleyiciyle karıştırılmamalıdır!
**en az %70 alkol içeren alkollü çözeltiler kullanılmalıdır!
YUMUŞAK YÜZEYLER: Halı, kilim, örtü gibi yüzeyler,
*sabun ve suyla temizlenmeli,
*üreticinin talimatlarına göre uygun ısıda yıkanmalı ve tamamen kuruması sağlanmalıdır.
*veya EPA kayıtlı bir ev dezenfektanıyla dezenfekte edilmelidir.
ELEKTRONİK: Tabletler, dokunmatik ekranlar, klavyeler ve uzaktan kumandalar
*yüzey üzerine silinebilir bir kapak konulması denenmelidir
*üreticinin talimatlarına göre temizlenmeli, kılavuz yoksa en az %70 alkol içeren alkol bazlı mendil veya spreyler kullanılmalı, yüzeyi iyice kurulanmalıdır.
ÇAMAŞIR: Kıyafetler, havlular, çarşaflar
*ürünler üretici talimatlarına göre yıkanmalı, talimata göre kullanılabilecek en sıcak su ayarı kullanılmalı, çamaşır deterjanıyla yıkanmalı ve çamaşırlar tamamen kurutulmalıdır.
*hasta bir kişinin kirli çamaşırlarını tutarken tek kullanımlık eldiven giyilmeli, işiniz biter bitmez eldivenler çıkarılıp eller yıkanmalıdır. Kirli çamaşırları sallamamaya özen gösterilmelidir.
*hasta olan bir kişinin çamaşırları, diğer insanların çamaşırlarıyla yıkanabilir.
ELLERİNİZİ SIK SIK YIKAYIN !!!
Ellerinizi en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkayın.
Eğer görünür şekilde kirliyse mutlaka su ve sabun kullanarak temizleyin.
Görünür şekilde kirli değilse ve su-sabuna ulaşamıyorsanız en az %60 alkol içeren bir el dezenfektanı kullanabilirsiniz.
Eldiven takmışsanız çıkardıktan hemen sonra, öksürdükten, hapşırdıktan, burnunuzu temizledikten sonra, tuvalet kullanımı sonrası, yemek hazırlama ve yeme öncesi, hayvanlarla temas sonrası, bakım ihtiyacı olanlara temas öncesi ve sonrası ellerinizi yıkamalısınız.
Ellerinizi yıkamadan göz, burun ve ağızınıza temas etmekten kaçınınız!
EVDE HASTA OLAN VARSA
Mümkünse yatak odası ve banyoyu ayırın. Ayırabiliyorsanız sadece ihtiyaç duyulduğunda hasta kişinin çevresini temizleyiniz. Eğer hasta olan kişi yapabilecek durumdaysa kendi temizliğini yapması için ona temizlik malzemesi sağlayabilirsiniz.
Ortak banyo varsa: Hasta kişi yapabiliyorsa her kullanımdan sonra banyoyu kendi temizlemeli, yapamıyorsa temizlik yapacak olan kişi mümkün olduğunca uzun bir süre bekleyip banyoya girmelidir.
Hasta kişi yemeği kendi odasında yemeli, kullandığı kaplar, eldiven ve sıcak su-sabun kullanılarak yıkanmalıdır. Eldivenler çıkarıldıktan sonra mutlaka eller yıkanmalıdır.
Mümkünse hasta kişiye özel astarlı çöp torbası kullanılmalı, çöpü çıkarırken eldiven kullanılmalıdır.
Sonrasında mutlaka eller yıkanmalıdır.
Kaynak: CDC – ECDC”
