21 yaşındaki halk şairi Efraim Christou, bir şairin doğrudan siyasetle ilgili olduğuna inandığını söyleyerek “Halkı anlatan şairdir; biz halkın şairleriyiz” dedi.
Christou, halk geleneği yönündeki ilk adımlarının Foini’deki büyükannesinin kahvehanesinde başladığını aktardı.
Christou, ozanların halkı anlattığını , bu nedenle şiirin, sanatın ve kültürün siyasetle bağlantılı olduğunu belirtti.
Christou, “Root, my heart” adlı şiir kitabında, Kıbrıslı Türklere hitap eden şiirlerinin yer aldığını söyledi.
Halk şairi Efraim Christou ile “Root, my heart” adlı ilk şiir koleksiyonundan, şiirin kültür-siyaset ilişkisinden bahsettik.
Soru: Öncelikle kendinizle, sonra ise halk geleneği ve şiiriyle ilgili çalışmalarınızla ilgili birkaç sözle başlayalım…
Christou: Çocukluğumdan beri büyükannemin Foini’deki geleneksel kahvehanesinde büyüdüm ve Kıbrıs geleneğiyle ilk temasım burada oldu . Foini’de ahşap sandalyeli bir manzarada oturan ve bugün “gelenek” dediğimiz Kıbrıs atışması olan ‘tsiatista’yı (çatista ) günlük yaşamlarında deneyimlemiş üçüncü çağ insanlarından bahsediyoruz. Bu, benim ilk temasımdı. Küçüklüğümden beri Kıbrıs şarkılarını ve çatistayı dinlemeyi severdim; Kıbrıs geleneğini oldum olası hep sevdim. Yavaş yavaş ilk beyitlerime başladım ve daha sonra topluluğumdaki organize toplulukların talepleri üzerine daha uzun şiirlere dönüştü. Sosyal Medya ve kişilerin desteği beni daha çok yazmaya motive etti. Diğer halk şairlerini de okuyarak kendimi geliştirdim.
Soru: Kitabın adı nasıl ortaya çıktı?
Christou: “Root, my heart” başlığı kitapta yazdığımız her şeyin kalbimizde büyüdüğü anlamına geliyor. İşte, mesele budur. Bu şiir kitabı , hissettiklerimi yazdığım ilk şiirlerdir. Bu yüzden bu başlığı seçtik.
Soru: Kitapta hangi temalarla karşılaşacağız?
Christou: Kitap çoğunlukla sosyal konuları ele alıyor. Ama okuyucuyu sıkmayacak şekilde, erotik bir şiirle başlıyor. Sayısı fazla olan sosyal olanlarla başlayabilirdi ama erotik şiiri tercih ettik. Kitap hiciv şiirlerini, toplumla ilgili sosyal şiirleri, sosyal konuları, eşitsizlikleri ve savaşlar gibi çeşitli konuları içeriyor. Kıbrıs meselesini ele alan ve Kıbrıslı Türklere de hitap eden özel bir bölümümüz de var. Benim yaşadığım bazı adanmışlıklar, hikayeler, deneyimler ve olayları da içeriyor.
Soru: Siyasetle olan bağlantınız biliniyor. Sanatla siyaset arasında bir ilişki olduğunu düşünüyor musunuz? Sizce nasıl bir ilişki olmalıdır?
Christou: Doğrudan bağlantılı olduğunu söyleyebilirim. Lorca’nın dediği gibi “bir şair devrimci olamaz”, gerçek bir şair devrimcidir. İşte bu yüzden doğrudan siyasetle ilgilidir, çünkü halkı anlatacak olan şairdir, özellikle biz, “halk şairi” olarak anılmak isteyen bizler, halkın şairiyiz. Yani, yazılı metinde veya ezberden okumada vs. insanların duygularını ortaya çıkarıyoruz. Çoğu zaman bir şiir, bir kişinin okuyamayacağı yazılı bir metinden çok, daha iyi bir şeyi ifade edebilir. Bu ilişki genel olarak kültür ve sanatla alakalıdır. Olumsuz durumları defalarca protesto etmenin bir yolu, onları hicvedebilir, azarlayabilir ve çoğu zaman ne hissettiğimizi ifade edebiliriz. Siyasetin yanı sıra siyasetle alakası olmayan şeyleri de dile getirebiliriz. Ama anlamlı, etkisi ve nüfuzu olan bir şey yaratmak istiyorsak bunun siyasetle ilgili olması gerekir. Mesela Kıbrıs meselesi. Kıbrıslı Rumları ve Kıbrıslı Türkleri bir araya getiren şey, Kıbrıs geleneğidir. Yaptığım kısa bir araştırmayla çatistanın her iki toplumda da bulunduğunu, Kıbrıs Türk lehçesinde ve Rumca’nın Kıbrıs lehçesinde de bulunduğunu öğrendim. Hatta geçmişte Kıbrıslı Rumların düğünlerine Kıbrıslı Türklerin geldiğini, şarkı söyleyip eğlendiğini, Kıbrıslı Rumların ise Kıbrıslı Türklerin düğünlerine gittiğini görürdük. Yani ortak noktalar bunlardır. Dünyayı birleştiren sanat siyasetle ilgilidir, çünkü sanatın konuşması ve mesaj vermesinin yanı sıra varlığının da bir anlamı vardır. “Ben insanları bir araya getiriyorum, şimdi sıra sizde”.
Soru: Kıbrıs geleneğinin desteklenmesinin Kıbrıs’ta barışın yolunu açabileceğini düşünüyor musunuz?
Christou: Elbette çünkü çeşitli toplumsal olgularla, ırkçılıkla, milliyetçilik-şovenizmle mücadele edebilmek için en önemli şey bilinmeyeni bilmektir. Geleneği öğrendikçe, “Biz aslında birbirimize çok benziyoruz!” diyor insan. “Çok farklı olduğumuzu düşünüyorduk ama aslında aynıyız!” diye düşünmeye başlayacaksınız. Kültürümüzün de ortak unsurları vardır, bu nedenle kültür kesinlikle birleşiyor!
Soru: Kıbrıslı Türklere yönelik şiirlerden bahsetmiştiniz…
Christou: “Toprağı ve ekmeği paylaşmak” diye bir şiirimiz var ve şöyle:
“Toprağı ve ekmeği paylaşalım, toprak ve ekmek bizi ayırmasın, her şey sevgiyle başlar ve hayatlar da bu şekilde ölçülmeli…”.
“ROOT, MY HEART”’ IN TANITIMI
“Root, My heart” başlıklı şiir koleksiyonunun tanıtımı 24 Ocak Çarşamba günü saat 19.00’da Kıbrıs Üniversitesi Kallipoleos Caddesi üzerindeki Tören Salonu’nda gerçekleştirilecek.
Kitap tanıtımında şiir dinletileri, video gösterimleri ve müzik vokalleri yer alacak.
Kallis Antounas-Voice International 2024
