Cumhuriyet Meclisi Kurulu’nda tartışmalara neden olan e -devletle ilgili onay yasa tasarısı onaylandı.
Yasa tasarısına 26 milletvekili kabul, 18 milletvekili ret oy verdi. 5 milletvekili oylamaya katılmadı.
Muhalefet, KKTC’deki veriler konusunda Türksat’a projelendirme ve yönetim yetkisi verildiğini, protokoldeki söz konusu maddenin düzeltilmesini talep ederken, hükümet yetkilileri bunu kabul etmedi, e-devlet işlerinin acil şekilde devam edebilmesi, belli noktaya gelmesine ihtiyaç olduğundan bu onay yasa tasarısı geçmesi gerektiğini ifade etti.
Genel Kurulda ilk olarak Ekonomi Maliye Bütçe ve Plan Komitesi Başkanlığı’nın komitenin Genel Kurul toplantısı sırasında toplantısına devam edebilmesine onay verilmesini ilişkin tezkeresi okundu.
Bunun üzerine söz alan CTP milletvekili Fikri Toros, milletvekillerinin genel kurulda söyleyecek sözleri olduğunu kaydederek, tezkereye ret oyu vereceklerini söyledi. Tezkere oy çokluğuyla kabul edildi.
Daha sonra Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında E-Devlet Hizmetlerinin Gerçekleştirilmesine İlişkin İş birliği Protokolünün Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasa Tasarısı Genel Kurulda görüşülmesine geçildi.
-Taçoy
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Hasan Taçoy, e-devletle ilgili çalışmaların 2012’den beri devam ettiğini, TÜRSAT’ın süreçte yer aldığını, e-devlet konusunda devletlerarası ve kurumlar arası 25 protokol imzalandığını, 22 projenin başlatıldığını, 10 yılık sürede hiçbir güvenlik zafiyeti de yaşanmadığını belirtti.
Türksat’ın bu konudaki yaklaşım nedeniyle huzursuzluk hissederek bir metin hazırladığını ifade eden Taçoy, kendisine iletilen teknik metni kürsüden de okudu.
Hasan Taçoy, “Her şeyi alıp gidecekler deniyor. 10 yıldır alacak olsalar alırlardı. Hangi veri güvende… Emniyetli kurum hangisidir? Biz bir anlaşma üzerinden günlerdir konuşuyoruz. Bunu gereksiz buluyorum. Endişe edecek bir şey yok…” dedi.
Genel kurulda tartışılan söz konusu iki onay yasa tasarının iki devlet arasında zaten yürürlükte olduğunu kaydeden Taçoy, veri merkezi bitse burada görev yapacakların yetkileri belirlenecek olsa yasaya ihtiyaç olduğunu ancak şimdi böyle bir durum olmadığını söyledi.
Taçoy, “Yasa sonradan gelse de olur. Ben çok rahatım. Bu işleri en başından beri takip ediyorum” dedi.
-Erhürman
Söz alan CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman, Genel Kurul’daki konuşmasında yangından duyduğu üzüntüyü dile getirdi.
Erhürman, UBP grubuna dün meclis birleşiminin pazartesine ertelenmesini önerdiklerini ancak bunun kabul görmediğini kaydetti.
Bugünkü onay yasa tasarısı hakkında 8 Mart 2021 tarihinde meclis kürsüsünden yine konuşma yaptığını, bu onay yasa tasarısının meclisten geçmediğini ifade eden Erhürman, 16 ay sonra tasarının yeniden meclise geldiğini kaydetti.
Erhürman, “16 ay önce söylediğim şeyleri yapmadınız, bunları 16 ay sonra yeniden söylediğimde niye şaşırıyorsunuz? O zaman da çoğunluğunuz vardı, niye geçirmediniz çünkü siz de yanlış olduğunu fark ettiniz” dedi.
Tufan Erhürman, Türksat’ın veri yönetiminin KKTC tarafından yapılacağını belirttiğini ancak anlaşmaya yönetimin Türksat tarafından yapılacağının yazıldığını kaydetti.
Erhüman, bu onay anlaşmasını imzalayanın bir bürokrat olduğunu, bir bürokratının buradaki yönetim yetkisini başka bir ülkeye verdiğini ifade ederek, “Anayasaya göre bu onay yasa tasarısı yürürlükte değil… Türksat’ın beyanı sizin için fırsat… Bunu düzeltin… CTP olarak katkıya hazırız… Yasası için de birlikte çalışırız” dedi.
-Taçoy
Yeniden söz alan Bakan Taçoy, veri merkezinin kurulması için onay yasa tasarısının Meclisten geçmesi gerektiğini söyledi.
Taçoy, “Bu bakanlar kurulundan geçti. Bir yetki var ki buraya geldi. E-devlet projesi binanın tamamlanması ve makineleşmedir. Bunu kabul edersek bu bina kurulacak. Sağda solda atıl olan datalar, yasa geçtikten sonra binadaki sisteme geçecek….” dedi.
Muhalefet milletvekilleri Bakan Taçoy’a kürsüdeyken soru yöneltti, itirazlarını dile getrdi, zaman zaman sesler yükseldi.
Arıklı
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı, eleştirilerin, buradaki bilgilerin yabancı bir şirkete verileceği yönünde olduğunu söyledi.
Arıklı, projelerin geçmesi için bu onay yasa tasarısının geçirilmesi gerektiğini belirterek, protokolün gizlilik maddesi olduğunu, kişisel verileri sadece bu protokolle değil yasayla zaten düzenlendiğini kaydetti.
Erhan Arıklı, “O cümle Tufan Erhürman’ın dediği gibi anlaşır ama ben tam tersi manada anlıyorum. Bir cümleye takılmayalım, bunun ek bir protokolle düzeltilebileceğini düşünüyorum. E-devlet işlerinin acil şekilde devam edebilmesi, belli noktaya gelmesine ihtiyaç olduğundan bu onay yasa tasarısı geçmeli” dedi.
-Talat
CTP milletvekili Ongun Talat, söz alarak, protokolde yer alan ifadenin bakış açısına göre değişemeyeceğini, Türksat’a projelendirme ve yönetim yetkisi verildiğini ifade etti.
Komitedeki zabıtlardan bazı kesitler okuyan Talat, ” Ek protokolü yapmakla ilgili irade gösterin. Ek protokolde bu maddeyi değiştirin” diyerek hükümete seslendi.
Ongun Talat, Olgun Amcaoğlu’nu bazı sözlerini cımbızlamakla suçladı.
Genel kurulda yine sesler yükseldi.
-Besim
Genel Kurulda söz alan CTP milletvekili Filiz Besim, kişilerin sağlık verilerinin saklanmasının önemli olduğunu kaydetti.
Besim, Sağlık Bakanlığı’nın satın aldığı bir otomasyon sistemi olduğunu, verilerin bu sistemde tutulduğunu, verilerin tüm sorumluluğunun Sağlık Bakanlığı’nda olduğunu söyledi.
Besim, “Yasası yapılmadan, verilerin bir şirkete devredilmesi ciddi sıkıntı yaratır” dedi.
Genel Sağlık Sigortası’nda oluşturulan veri tabanında kişilerin bireysel sağlık bilgilerinin yer almadığını vurgulayan Besim, zaten bu konunun da tüzüklerle detaylandırılması gerektiğini ifade etti.
-Solyalı
CTP milletvekili Ürün Solyalı, herhangi bir yasadan yetki almaksızın birine yetki verilemeyeceğini belirterek, bunun hukuka ve yürütmeye aykırı olduğunu söyledi.
Solyalı, yetkisi olmaksızın bir bürokratın egemenlik devredecek kadar ileri bir noktaya imza attığını kaydederek, konunun siyasi ve hukuki bir tarafı olduğunu ifade etti.
Solyalı, kamuda hızlı, ucuz ve güvenli hizmeti savunduklarını, e-devlete ve dijitalleşmeye karşı olmadıklarını vurgulayarak, bu işin doğru, yasal ve güvenli bir zemine oturtulması gerektiğini vurguladı.
Solyalı, komiteye davet edilen Bilişim Derneği Temsilcisi’nin komitede söylediklerini paylaştı.
Solyalı, UBP’li bazı vekillerin bu yetki devri konusunda rahatsız olduğunu savunarak, “Bu onay yasa tasarısı uygulamaya konamaz… Onay almadan zaten uygulamaya konamazdı. Bu protokolü Meclis onaylayamaz çünkü yetkisiz biri tarafından imzalandı…Tekliflerimiz net ve açık. Oylama 3-4 ay sonraya ertelensin… ” dedi.
Yasa tasarısı üzerine söz alan CTP Milletvekili Asım Akansoy, protokolün Ersan Saner döneminde gündeme geldiğini, o dönem komitede üçe üç olduğu için uyumlu bir görüşme süreci yaşandığını, ancak şimdi yeniden gündeme getirildiğine işaret etti.
Akansoy, e-devlet projesinin ülkenin menfaatine ve önemli bir proje olduğunu ifade ederek, halkın yararlanması ve Türkiye’nin tecrübelerinden faydalanılmasında bir sorun olmadığını, sıkıntının protokolün yetki devri içermesinden kaynaklandığını belirtti.
Yetkinin Türksat’a devredilmesi konusunda sıkıntı olduğunu ve bunun düzeltülmesini istediklerini ifade eden Akansoy, yönetim yetkisinin KKTC’de olmasının önemine işaret etti. Bu konudaki düşünce ve önerilerini o dönem sunduklarını ancak hiçbirşey değiştirilmeden düzenlemenin aynen Meclis’e getirildiğini belirten Akansoy, bu protokolün düzeltilmesi konusunda neden irade ortaya konmadığını sordu.
Akansoy, Kıbrıs Türk halkı adına huzurlu bir şekilde bu protokole imza atılmasını istediklerini belirterek, yetki devrinin Anayasa’ya da aykırı olduğunu ve bu maddenin mutlaka düzeltilmesi gerektiğini kaydetti. Akansoy, yasa Meclis’ten geçmeden Türksat’ın kurumlardan bilgi talep ettiğini, bu sebepten ötürü Türkiye ve kendi aralarında da sorunlar yaşandığını dile getirdi.
-İncirli
CTP Milletvekili Sıla Usar İncirli de konuşmasında, mutlaka devlete ait olması gereken sağlık, kişisel ve ticari vergi tabanlarının bu yasayla risk altına girdiğini ve bu geçirilmeye çalışılan yasayla insanların tüm verilerinin istismara açık hale geleceğini belirtti.
Sıkıntının e-devlet projesi değil, yetki devri olduğunu kaydeden İncirli, devletin gizli bilgileri, insanlara ait bilgileri ve ticari şirketlerin bilgilerinin bir şirkete verilmesi konusunda sıkıntı yaşanacağını söyledi.
“Bilgi güç demektir” diyen İncirli, hafife alınmaması gereken bu yasa ile devletin yetkilerinin devredilemeyeceğini, devletin yetkilerinin devredileceği hiçbir yasaya onay vermeyeceklerini vurguladı.
-Öztürk
UBP Milletvekili Yasemin Öztürk de, bu yasanın hazırlanmasında emeği geçen, destek veren herkese teşekkür ederek, yasa görüşülürken tüm kesimlere söz verdiklerini kaydetti.
Projenin, önemli bir proje olduğunu ifade eden Öztürk, gizlilik için çalışma yaparak, gizlilik maddesi koyduklarını ifade etti ve bu maddeleri okudu.
-Şahali
CTP Milletvekili Erkut Şahali de, bir özel şirkete yetki devri yapılacak protokoldeki maddelerin yoruma açık olacak şekilde kaleme alındığını ifade etti ve maddelerin doğru, anlaşılır olması gerektiğini söyledi.
Şahali, eğer bu tespitlere göre, ısrarla bu yasa bugün geçirilmek isteniyorsa, ortada hiyerarşik bir durumun söz konusu olduğunu ve bunun devletler arası ilişkilerde olamayacağını kaydetti. Şahali, bunun kabul edilemez olduğunu ifade ederek, eleştirilerde bulundu.
Muhalefetin aynı şeyleri söylediğini ve gerekli düzeltmelerin yapılması isteğini yinelediğini kaydeden Şahali, gerekli iradenin ortaya konulmasını istediklerini belirtti. Yetki devrinin dost ülke olsa da devredilmesine karşı olduklarını vurgulayan Şahali, bu anlaşmaya “hayır” demediklerini ancak bugün “hayır” diyeceklerini söyledi.
-Erhürman
CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman da yeniden söz alarak, bir yıldan fazla süre önce gündeme gelen ve üzerinde çalışılmak üzere geri yollanan protokolün, hiçbir değişiklik yapılmadan yine gündeme getirilmesini eleştirdi. Devletin yetki devrinin doğru olmadığını ve hiçbir devletin bir şirkete yetkilerini devretmediğine işaret eden Erhürman, devletin yetkilerini kullanıp denetim yapabilmesi gerektiğini kaydetti.
Bu konuda gereksiz demagoji yapıldığını ifade eden Erhürman, bir bürokratın imzaladığı protokolle yetki devrinin kabul edilemeyeceğini kaydetti. Bu konuda Türkiye ile görüşülüp, yanlışlığın anlatılması gerektiğini ifade eden Erhürman, ısrarı anlayamadığını belirtti.
Erhürman, e-devleti çok önemsediklerini, ancak yetki devrinin olamayacağını, zaten şirketin de yazdığı yazıda bunu istemediğini söylediğini vurguladı. Anayasa’nın da buna izin vermediğini ifade eden Erhürman, Meclis’ten onay almak istenmesini anlayamadığını kaydetti.
Bu şekilde Meclis’te çalışmanın bir anlamı olmadığını, bu anlaşma kabul edilirse başka bir gün de eğitimde, turizmde, enerjide yetki devirlerinin olabileceğini ifade eden Erhürman, hükümetten, bu konudaki ısrarından vazgeçmesi istedi.
Erhürman, “Bir devlet Anayasal yetkilerini hiçbir şekilde devretmez” diyerek, bu konuda Türkiye ile konuşulması ve Anayasa’nın uygulanması gerektiğini belirtti.
“Anlatamıyorsanız ben gidip anlatayım. Devletin yetkilerini devredemezsiniz” diyen Erhürman, tarihin en kötü dönemine giren Türkiye ile ilişkilerin daha da kötüye gitmesi için mi çalışıldığını sordu.
“Yanlış yapıyorsunuz. Ben bu Anayasa ortada dururken, çocuğuma, yönetim hakkımızın bir şirkete devredildiği bir ülke bırakmak istemiyorum. Biz Rumlara yönetim hakkımızı devretmemek için yıllardır mücadele ediyoruz” ifadelerini kullanan Erhürman, Anayasa’ya bağlılık yemini eden milletvekillerinin Anayasa’yı koruması gerektiğini vurguladı.
E-devlet binasının açılışı 20 Temmuz’da yapılacağı için Anayasa’ya aykırı bir anlaşmanın Meclis’ten geçirilmesinin doğru olmadığını ifade eden Erhürman, bu konuda Başbakan’a işbirliği çağrısı yaptı.
Yasa üzerine görüşmelerin tamamlanmasının ardından madde madde görüşülmesine geçilmesi üzerine milletvekilleri arasında kısa süreli tartışmalar yaşandı.
-Uluçay
Oylama sırasında söz alan CTP Milletvekili Teberrüken Uluçay, bu protokolün uygulanamayacağını çünkü Anayasa’ya aykırı olduğunu ifade ederek, bu oylamanın, gerekli düzenleme yapıldıktan haftaya yapılabileceğini ancak iktidarın bugünde ısrar ettiğini söyledi. Bu yasa onayıyla halkın geleceğine kötülük yapıldığını savunan Uluçay, Meclis’in bu konuda bir ortada noktada buluşup, karar alamamasını da doğru bulmadığını ifade etti.
Konuşmanın ardından yasa tasarısı bütünü üzerine oylama yapıldı ve oyçokluğuyla onaylandı.
