Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanını önlemek amacıyla faaliyet gösteren Mali Bilgi Edinme Birimi’ne yapılan “Şüpheli İşlem Bildirimleri” 2012-2016 arasında yüzde 107 oranında arttı.
Kuzey Kıbrıs’ta suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanıyla mücadelede önemli bir role sahip Mali Bilgi Edindirme Birimi’ne (MABEB) 2016 yılında 564 “şüpheli işlem bildirimi” (ŞİB), 96 adet de ihbar yapıldı. 2016’da ayrıca, ŞİB kapsamında ihbar yapılan kişi sayısı 644, ŞİB sayısı 472 ve EK ŞİB sayısı da 92 oldu.
2015’te 669 olan ŞİB 2016’da yüzde 15,69 oranında düşerek, 564’e inerken, yapılan ihbar sayısı yüzde 21,52 artarak, 79’dan 96’ya çıktı.
2016’da toplam ŞİB sayılarında 2015’e göre küçük bir düşme olmasına rağmen 2014 yılına göre 22, 2013 yılına göre yüzde 79, 2012 yılına göre ise yüzde 107 civarında artış olduğu hesaplandı.
2010 yılında 96 olan toplam şüpheli işlem bildirimi (ŞİB) sayısının 2011’de 122’ye, 2012’de 272’ye, 2013’te 315’e, 2014’te de 464’e çıktığı görülüyor.
Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’na bağlı Para Kambiyo ve İnkişaf Sandığı İşleri Dairesi bünyesinde faaliyet gösteren MABEB, her yıl yapılan çalışmalarını raporlaştırıyor.
MABEB 2016 Raporu’nda neler var?
MABEB 2016 Raporu’nda ŞİB’ler yanında, Polis Genel Müdürlüğü Gümrük ve Rüsumat Dairesi tarafından gibi kurumlar tarafından yapılan ihbarla ilgili bildirimlerin de 2010 yılı sonrasında artışlar gösterdiği görülüyor. Buna göre, 2010’da 16 adet olan ihbar bildirim sayısı 2016 sonunda 96’ya ulaştı. İhbar sayısı 2011-2015 arasında sırasıyla 21, 13, 20, 54 ve 79 olmuştu. Yeni şüpheli bildirimleri de yıllar itibarı ile sırasıyla, 2011’de yüzde 26, 2012’de yüzde 94, 2013’te yüzde 70, 2014’te yüzde 50 ve 2015 yılında ise yüzde 36 yükseldi, 2016’da ise yüzde,15,69 düşüş saptandı. 2015 yılında gönderilen ek şüpheli işlem bildirimleri ile birlikte ise toplam şüpheli işlem bildirim sayısındaki artış yüzde 44’ü aşmıştı.
2012-2016 yılları arasında MABEB’e gelen toplam bin 720 (1720) adet şüpheli işlem bildirimlerinin birinci sırasında yer alan şube bankalarını, yerel bankalar takip ediyor. Rapora göre, ŞİB sayısının yüzde 28’ini (642 adet) özel sermayeli bankalar (yerel bankalar), yüzde 69’unu (1574 adet) şube bankaları, yüzde 3’ünü (58 adet) kamu bankalarının gönderdiği şüpheli işlem bildirim raporları oluşturuyor. Ayrıca, en son 2012 yılı olmak üzere şans oyunları salonları (kumarhaneler) 2 adet, 5’i 2016’da olmak üzere UBB’lerin (Uluslararası Bankacılık Birimi) de 8 adet bildirimde bulunduğu kayıtlara geçti.
2015 yılında 121 adet şüpheli işlem bildirimi gönderen özel sermayeli bankaların 2016 yılında yüzde 22,31 düşüşle 94 adet şüpheli işlem bildirimi gönderdiği, 2015’te 403 adet şüpheli işlem bildirimi gönderen şube bankaların ise yüzde 9,40’lık düşüşle 364 adet şüpheli işlem bildirimi gönderdiği saptandı. Buna karşın, KKTC Merkez Bankası dahil kamu bankalarının ŞİB sayısı 4’ten 11’e, UBB’lerin sayısı da 1’den 3’e çıktı.
2016’da gönderilen yeni şüpheli işlem bildirimleri, ek ŞİB ve ihbarların toplamı, gönderildikleri bölgelere göre değerlendirilirken ilk sırada Lefkoşa’nın geldiği görülüyor. MABEB’e yapılan bildirimlerin yüzde 53’ü (2015’te yüzde 68) Lefkoşa bölgesinden, yüzde 21’i (2015’te yüzde 11) Mağusa bölgesinden, yüzde 23’ü (2015’te yüzde 19) Girne bölgesinden yapıldı. Güzelyurt, İskele ve Lefke’den yapılan bildirimler ise toplamda yüzde 1’de kaldı.
Mücadele sürecek
Para Kambiyo ve İnkişaf Sandığı İşleri Dairesi Müdürü ve Suç Gelirlerinin Aklanmasını Önleme Kurulu Başkan Yardımcısı Şifa Karahasanoğlu raporun önsözünde, ülkemizde suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi ile ilgili mücadelenin, dünyadaki gelişmelerle uyumlu olarak sürdürüldüğüne dikkat çekti.
Şifa Karahasanoğlu, MABEB’in, suç geliri aklama ve terörün finansmanı suçlarına ilişkin toplanan veriler ve şüpheli işlem bildirimlerinin analiz ve değerlendirmesini yaparak Suç Gelirlerinin Aklanmasını Önleme Kurulu’na aktardıklarını belirterek, kurulun suçun işlendiğine dair ciddi emarelere rastlaması durumunda bunu Hukuk Dairesi’ne aktardığını ve konuların takibini yaptığını anlattı.
2015 Aralık ayında daireye yeni istihdam yapılmasıyla kapasitesinin bir nebze artırıldığını kaydeden Karahasanoğlu, 2016 yılında da yoğun bir şekilde çalışmalarına devam ettiklerini belirtti. Karahasanoğlu, 2016 Yılı Faaliyet Raporu ile suç gelirlerinin önlenmesi ile ilgili mücadelede ülkemizin durumu ve dairemizin yaptığı çalışmaların neler olduğu ile ilgili kamuoyunun bilgi ihtiyacını karşılamasını temenni eder, yürüttüğümüz faaliyetlerde özveri ile çalışan MABEB personeli arkadaşlarıma teşekkür ederim” ifadelerini kullandı.
Özveriyle çalışıyorlar
Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun ise 2016 yılı Faaliyet Raporu’nun sunuşunda Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesi (AML/CFT) kapsamındaki mücadelenin Para Kambiyo ve İnkişaf Sandığı İşleri Dairesi bünyesinde oluşturulan Mali Bilgi Edinme Birimi (MABEB) tarafından sınırlı sayıda kişinin özverili çalışmaları ile yürütüldüğünü kaleme aldı.
Atun, suç gelirlerinin aklanmasına yönelik mücadelede ulusal ve uluslararası paydaşlarla çalışmaların 2016 yılı içerisinde de devam ettiğine işaret ettiği açıklamasına, “Sektörlerin farkındalığının artırılarak mücadelenin daha etkin bir şekilde yapılması eğitim faaliyetlerinin sürekliliği ile sağlanmakta ve sürdürülmektedir” şeklinde devam etti.
