UBP Milletvekili Faiz Sucuoğlu da konuşmasında turizmin göz ardı edildiğini savundu. 16 bin 699 kişiye istihdam sağlayan bu sektörün gerilemesinin, istihdamda gerilemeye neden olacağını söyleyen Sucuoğlu, turizmin 50’den fazla sektörü de direk ya da dolaylı yönde etkilediğine işaret etti.
Ülkeye gelen turistin daha çok orta ve alt gelir seviyesinden olduğunu dile getiren Sucuoğlu, buna bağlı olarak gelen turistin piyasaya para bırakmadığını söyledi.
Turizm sektörünün günümüzde geldiği noktaya işaret eden Sucuoğlu, artık turistlerin, örneğin konaklama tesislerine dönüştürülmüş köy evleri gibi, butik konaklama tesislerini tercih ettiğini ve bu konuda gerekli adımların atılması gerektiğini belirtti.
Kıbrıs’ın kuzeyindeki el değmemiş doğa güzelliklerine işaret eden Sucuoğlu, özellikle yürüyüş grupları için Kıbrıs’ın kuzeyinin önemli bir destinasyon olduğunu anlattı. Sucuoğlu, özel ilgi turizmi konusunda çalışma yapılması gerektiğini belirtti.
Turizm sektörünün ekonomi için önemine ve turizmde planlamanın gerekliliğine işaret eden Sucuoğlu, ülkeye gelen turistlerle ilgili rakamları da paylaştı. Sucuoğlu, Türkmenistan, Pakistan, Suriye gibi ülkelerden gelen turist sayısında artış varmış gibi göründüğünü ancak bu kişilerin turizm maksatlı ülkeye gelmediğini belirtti.
Ülkeye kaç turist geldiğinden çok ülkede ne kadar kaldığı ve ne kadar para harcadığının önemli olduğunu dile getiren Sucuoğlu, Türkiye’den gelecek turistin ülkede daha fazla kalması için örneğin “Kapalı Maraş Turu” gibi ilgi çekebilecek faaliyetler düzenlenmesi gerektiğini savundu.
Ulaşım sorununun da çözülmesi gerektiğine işaret eden Sucuoğlu, bilet fiyatının düşmesine yönelik alternatif çözümler üretilmesini istedi.
Sucuoğlu, sağlık, kültür, kongre, inanç ve gastronomi turizmi alanlarında atılması gereken adımlarla ilgili görüş belirtti.
ÜSTEL
UBP Milletvekili Ünal Üstel, turizmin, eğitimle bilrlikte ülke ekonomisini sürükleyen iki sektör olduğuna işaret ederek, hükümetin bu bakanlık bütçesi görüşülürken salonda bulunmamasını eleştirdi. Üstel, “Ülkeye en çok girdi sağlayan bakanlığa bu kadar ilgisiz olunması üzüntü verici” dedi.
Bütçede turizme ve tanıtmaya ayrılan payı da eleştiren Üstel, turizm sektörüyle uğraşanların da ekonomik krizden payını aldığını ancak hükümetin hiçbir sektöre henüz destek sağlamadığını dile getirdi. Üstel, turizmcilerin özellikle kış aylarında sıkıntı yaşadığını, buna yönelik iyileştirme yapılması gerektiğini söyledi.
Seyahat acentelerini ayakta tutmada, pazarlama ve tanıtım çalışmalarının önemine işaret eden Üstel, ulaşım sorununun da çözülmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Girne Yat Limanı’nda yaşanan sorunlara değinen Üstel, restoran sektöründe denetimin gerekliliğine işaret etti.
SANER
UBP Milletvekili Ersan Saner, bütçeye ilişkin “havanda su dövüleceği” yorumunda bulunarak, bütçenin yetersizliğine işaret etti ve bakana çeşitli sorular yöneltti.
Saner, bakanlığın yatırımcıların ülkeye gelmesi adına çalışmalar yürüttüğünü ancak ülkede yatırım ikliminin iyi olmadığını, son çıkan emirnamelerin de yatırım olanaklarını sınırladığını savundu.
Ülkeye giren yabancı turist sayısı ile otellerde konaklayanlar arasında 80 bin kişi fark bulunduğunu dile getiren Saner, 340 bin kişinin yüzde 30’unun oteller dışındaki konaklama yerlerinde kaldıklarını söyledi.
Uçak biletlerinin pahalı olmasını eleştiren Saner, Girne Turizm Limanı’nın özelleştirilmesi gerektiğini belirtti.
GÜNDÜZ
UBP Milletvekili Menteş Gündüz, eski eserlerin durumunun, niteliksiz rehberlerin, çevre, ses ve hava kirliliğinin turizme olumsuz etki yaptığını söyledi.
En büyük sıkıntının izolasyonlar olduğunu, Kıbrıs Rum tarafının Türk tarafına yönelik olumsuz propaganda yaptığını kaydeden Gündüz, turistlerin Kıbrıs’ın kuzeyine gelmesini sağlamak adına tüm kesimlerin daha büyük mücadele verilmesini istedi.
Uçak fiyatlarının düşmesi için deniz yolunun güçlendirilmesi, limanların elden geçirilmesi gerektiğini dile getiren Gündüz, Girne ve Mağusa limanlarının durumunun kötü olduğunu söyledi. Gündüz, Girne Turizm Limanı’nda denizde kirlilik yaşandığına işaret ederek, güvenliğin sağlanması ve yetki karmaşasının aşılması gerektiğini kaydetti.
Gündüz, çevre kirliliğinin olumsuz etkilerine değinerek, CMC’nin durumunun ne olacağını, atıklara nasıl çözüm bulunacağını, batı bölgesine turizm anlamında ne yapılacağını, Yavuz Çıkarma Plajı’yla ilgili yasa önerisinin durumunu sordu.
Turizm Rehberleri Değişiklik Yasa Önerisi’ne değinen Gündüz, turist rehberleri konusunda “bıçağın kemiğe dayandığını” savundu.
ALTUĞRA
UBP Milletvekili İzlem Gürçağ Altuğra, ülke ekonomisine ciddi katkıları olan turizmin aynı zamanda kültürel bir akım olduğunu söyledi.
Altuğra, turizm sayesinde ırkçılık ve bölgeciliğin yerine insan sevgisinin konabildiğini, barışa katkı sağladığını belirtti.
Tarihi eserlere layıkıyla sahip çıkılamadığını savunan Altuğra, tarihi eserlerin çevresinde yaşanan çevre kirliğinin “utanç verici” olduğunu söyledi.
Çevre temizliğinin yerine getirilmesi ve tarihi eserlerin restore edilmiş bir durumda olması gerektiğini kaydeden Altuğra, kültürel ürünlerin ve yöresel mutfağın, tanıtıma katkısı olacağı bir sistemin oluşturulmasını istedi.
Altuğra, Girne Antik Limanı’na ilişkin bir rapor okuyarak, bölgede turizm polisinin görev yapmasını istedi.
ÇALUDA
UBP Milletvekili Aytaç Çaluda, turizmin sürdürülebilir bir yapıya kavuşturulabilmesi için turizm örgütü kurulması gerektiğini dile getirerek, örgütün kurulacağının söylenmesine rağmen örgütün neden kurulmadığını sordu.
Çaluda, çevre temizliğinin önemli olduğunu, kirliliğin ve sistemsizliğin turizmi olumsuz etkilediğini belirtti.
Lefke bölgesine turizm adına götürülen yatırım olmadığını söyleyen Çaluda, ileri yaşam evleri kurulabileceğini, bundan da gelir elde edilebileceğini, bölgeye turizm yatırımlarının artırılması gerektiğini kaydetti.
Çaluda, CMC sorununun kangren olmuş bir sorun olduğunu, halk sağlığını tehdit ettiğini, çarpık yapılaşmanın büyüdüğünü söyleyerek, bu sorunların nasıl çözüleceğini sordu.
ÖZTÜRK
UBP Milletvekili Yasemin Öztürk, plastik poşetlerin parayla satılması uygulamasına destek belirterek, plastik poşetlerin hiç kullanılmamasını istedi.
Öztürk, okullarda çevre temizliği, çöplerin ayrıştırılması konularında eğitim verilmesini talep etti.
Çevre Yasası’nın uygulanması gerektiğine işaret eden Öztürk, çevrenin kirletildiğini, caydırıcı cezaların uygulanmadığını, tarihi eserlerin yeterince tanıtılamadığını belirtti.
Öztürk, bütçede turizme ayrılan payın yeterli olmadığını, turizm ve tanıtıma daha fazla pay ayrılması gerektiğini kaydetti.
AKSA’nın faaliyette olduğu alanda kanser vakalarının arttığını söyleyen Öztürk, “Niye ısrarla onu çalıştırmaya devam ediyoruz” diye sordu.
HASİPOĞLU
UBP Milletvekili Oğuzhan Hasipoğlu, Turizm Bakanlığı’nın bütçedeki payının azaltılmasını eleştirerek, turizm yatırımlarında planlamanın önemine vurgu yaptı.
Hasipoğlu, Bafra Bölgesinde yapılması planlanan 16 otelden sadece dördünün yapıldığını 12’sinin 15 yıl boyunca hayata geçmediğini söyleyerek, bunun nedenlerini sordu.
Bu otellerde yerli ürün ve istihdama yönelik herhangi bir adım atılıp atılmadığını soran Hasipoğlu, eko, spor turizm ve yarım kalmış otellerde durumun hangi aşamada olduğuna yönelik sorular yöneltti. Hasipoğlu, teşviklerde doğru bir vizyon öngörülmesi gerektiğine işaret etti.
CMC’nin 1974’te adadan ayrıldığını ama zehrini bıraktığını söyleyen Hasipoğlu, Lefke toprağında şirketin yüzlerce dönüm taşınmaz malı olduğundan ihbar gönderilerek konunun yasal olarak takip edilmesi gerektiğini kaydetti.
Hasipoğlu, Kalecik’te denizde yaşanan petrol kirliliğine yol açan durumun da takibinin yapılması gerektiğini belirtti.
TAÇOY
UBP Milletvekili Hasan Taçoy, turizmi ileriye taşımak için yapılan uygulamalara değinerek, turistlerin ülkeye geldiği andan itibaren ülkeden ayrılacağı ana kadar yapılacak tüm uygulamalara özen gösterilmesi gerektiğini söyledi.
Taçoy, zorunlu turistlerin adaya gelmesi için imkanların yaratılmasının önemli olduğunu, öncelikle bu sorunun çözülmesi gerektiğini kaydetti.
Asker, öğrenci ve ülkede malı olan insanların ülkeye gelir bırakması için çaba harcanması gerektiğini söyleyen Taçoy, özellikli ürünlerin çekim merkezi olarak kullanılmasının stratejik planının yapılmasını istedi.
Tarihi eserlerin tanıtılamadığını ve turiste yeterince gösterilemediğini savunan Taçoy, gelen turistin tarihi eserleri ziyaret etmesini sağlayacak adımların atılmasına ihtiyaç duyulduğunu söyledi.
Çevre sorunlarına işaret eden Taçoy, çevre kirliliğine karşı caydırıcı cezalar uygulanmasını istedi. Dipkarpaz Altınkumsal’da yıkılan bungalovların sahiplerine yönelik ne gibi tedbirler alındığını soran Taçoy, bu kişilere yardımcı olunması gerektiğini belirtti.
AMCAOĞLU
UBP Milletvekili Olgun Amcaoğlu, eksik bırakılan faaliyetler olsa da eldeki bütçe imkanlarıyla ülkeye milyon civarında turist getirmenin takdire şayan olduğunu söyledi.
Amcaoğlu, ülkenin orta vadeli programının bir an önce hayata geçmesi ve turizmde neler yapılacağının ortaya konması gerektiğini belirtti.
Acentelere yapılan teşviklerin artmasının nedenleri, neden KOBİ statüsüne alınmadıklarının sorgulanması gerektiğini dile getiren Amcaoğlu, Turizm Strateji Komitesi oluşturulmasını istedi.
Amcaoğlu, yatak kapasitesinin çeşitlendirilmesi ve artırılması için yapılması gerekenler konusuna değinerek, Güzelyurt bölgesi ve Bafra’daki rezerv alanlarının Merkezi İhale Komisyonu tarafından ihale edilememesinin nedenini sordu.
Acentelerin rehbersiz tur düzenleme nedenlerini soran Amcaoğlu, katı atıktan enerji elde edilmesi konusunda adım atılması gerektiğini belirtti.
HAMZAOĞLU
CTP Milletvekili Biray Hamzaoğulları, bütçe görüşmelerinin 90 dakikada bitebilecekken sürenin bu kadar uzamasından üzüntü duyduğunu kaydederek, UBP milletvekillerinin, defalarca bu bakanlığı elerinde tutmalarına rağmen eleştirilerinin saatlerce sürdüğünü söyledi.
Dipkarpaz bölgesindeki çarpık yapılaşmaya işaret eden Hamzaoğulları, Kaleburnu köyüne müze yapılmasının planlandığını dile getirdi. Hamzaoğulları, bundan mutluluk duyduğunu ancak köyde çarpık yapılaşma yaşanmaması adına dikkat gösterilmesi gerektiğini söyledi.
Hamzaoğulları, Ziyamet ve Boltaşlı’daki kiliselerin değerlendirilmesi gerektiğini belirterek, Dipkarpaz’daki eşekler, Altınkumsal’daki tuvalet sorunu ve Sipahi Ören yerinin kullanıma açılması konularına değinilmesi gerektiğini belirtti.
Biray Hamzaoğulları, Kıbrıs’ın güneyinden kuzeyine otobüslerle turist geldiğini, bunun normal olduğunu ancak buradaki otellere Kıbrıs Rum plakalı otobüslerin gelip, turistleri Larnaka’ya götürmesinin yasaya aykırı olduğunu kaydetti.
(TAK)
