Adalet ve Kalkınma Partisi, bedelli askerlik uygulamasına dair yasa tasarısını dün Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sundu.
Böylece Türkiye’de dört yıl sonra bir kez daha bedelli askerlik uygulaması yürürlüğe sokulmuş oluyor. Yapılan açıklamalara göre, bedelli askerlik için yaş sınırı 25 ve ücret de 15 bin TL olarak belirlenirken, askerlik süresi de 28 gün olarak tanımlandı.
Bu, Türkiye’de yurt içinde yaşayanlara yönelik özel bir düzenlemeyle yapılan altıncı bedelli askerlik uygulaması olacak.
Bedelli askerlik nedir, nasıl yapılıyor?
Yurt dışında en az üç yıl çalışan erkek Türkiye vatandaşları, belli bir ücret karşılığında 21 günlük süreyle askerlik yaparak yasal olarak zorunlu olan bu koşulu yerine getirmiş sayılıyor.
Bu kişilere dövizle askerlik hizmetine tabi erler (dahte) adı veriliyor.
Zaman zaman da özel yasal düzenlemeler yapılarak, yurt içinde yaşayan erkek Türkiye vatandaşlarına bir bedel karşılığı askerlik yapma hakkı tanınıyor.
Daha önce ne zaman uygulandı?
Yurt içindekilere yönelik Türkiye’de ilk bedelli askerlik uygulaması, 1987 yılında Turgut Özal’ın başbakanlığı döneminde çıkarıldı.
Bu sene 18 bin kişi bedelli askerlik uygulamasından yararlandı.
Kanunun gerekçesi, “biriken kaçak-saklı-bakaya konumundaki problemli yükümlülerin eritilmesi” olarak tanımlandı.
TC Bedelli Askerlik Platformu’nun internet sitesinde yer alan bilgiye göre, aynı amaç için 1992, 2011 ve 2014 yıllarında da bedelli askerlik uygulaması getirildi.
Amacı açısından diğerlerinden ayrılan uygulama ise 1999 yılındaki oldu.
On binlerce kişinin yaşamını yitirdiği Marmara Depremi’nin ardından gerek finansal kaynak yaratmak gerekse de deprem mağdurlarının askerlik hizmetini kolaylaştırmak için bedelli askerlik uygulaması yürürlüğe sokuldu.
1999’daki bedelli askerlik uygulamasında 1 Ocak 1973 tarihinden önce doğanlar 15 bin mark (4500 TL), 1960’tan önce doğanlar ise 20 bin mark ödemişti.
2011 ve 2014 yıllarında, bedelli askerlik yapanlar 21 günlük askerlik hizmetinden de muaf tutuldu.
TBMM Araştırma Merkezi’nin araştırması ve hükümet yetkililerinin açıklamalarına göre bugüne kadar yapılan uygulamalardan faydalananların sayısı şöyle:
| Yıl | Faydalanan Kişi Sayısı |
|---|---|
| 1987 | 18.433 |
| 1992 | 35.111 |
| 1999 | 72.290 |
| 2011 | 69.073 |
| 2014 | 203.824 |
Bu seneki uygulama nasıl olacak?
Türkiye’de şu anda askerlik çağı gelmiş olan 585 bin 210, yoklama kaçağı 570 bin 422, bakaya 56 bin 947, firari 5 bin 772 kişi var.
Bu kez son iki uygulamadan farklı olarak askerlik süresinden muafiyet getirilmemesi ve bedelli askerlik yapanların 28 gün askerde kalması düzenlemesinin getirilmesi öngörülüyor.
Adalet ve Kalkınma Partisi tarafından TBMM’ye sunulan yasa teklifinde, yaş sınırı 25 ve ücret de 15 bin TL olarak belirlendi.
Başvurular e-devlet üzerinden yapılabilecek.
Kaynak: BBC
