Kuzey Kıbrıs Merkez Bankası verilerine göre en geniş tanımlı para arzı (M3) Aralık 2016 sonu itibarıyla 17 milyar 996 milyon 563 TL olarak kayıtlara geçti. 2015’te 2 milyar 886 milyon TL artan para arzındaki değişim oranı ise yüzde 19,11 düzeyinde hesaplandı.
2015’i 15 milyar 109 milyon 763 bin TL düzeyinde kapayan para arzı, ocak sonunda 15 milyar 248 milyon TL’yi görürken, şubatta 15 milyar 207 milyona geriledi. Martta 15 milyar 181 milyon TL’ye inen M3, nisanda yeniden çıkışa geçerek 15 milyar 443 milyona, mayısta da 15 milyar 903 milyona ulaştı.
Yılın ikinci çeyreği sonunda yeniden düşüş gösteren ve 15 milyar 563 milyona inen M3, temmuzda 15 milyar 963 milyona TL’ye ulaştı. Ağustosta ilk kez 16 milyar düzeyini aşarak 16 milyar 002 milyonu bulan M3, eylülü 16 milyar 318 milyon, ekimi 16 milyar 586 milyon TL’den kapattı.
Kasım ayı, vadeli-vadesiz ticari, tasarruf ve resmi mevduatlar ile Merkez Bankası’ndaki mevduatın toplamından oluşan en geniş tanımlı para arzının 17 milyar TL’nin üzerine çıktığı ay oldu. M3 kasım sonunda 17 milyar 580 milyon TL oldu.
Vadeli tasarruf mevduatı yüzde 15,2 oranında arttı
Para arzında en büyük pay yüzde 61,64 oranıyla vadeli tasarruf mevduatına ait. 2016’da önce 10 milyar TL’yi, daha sonra 11 milyar TL’yi aşan “Vadeli tasarruf mevduatı” yılsonunda 2015 sonuna göre yüzde 15,25 oranında artarak, 9 milyar 625 milyon TL’den, 11 milyar 093 milyon TL’ye çıktı.
Vadeli tasarruf mevduatı geçen yılın ilk çeyreğini 9.6 milyar TL, ikinci çeyreğini 9.7 milyar TL ve üçüncü çeyreğini de 10 milyar 033 milyon TL düzeyinde kapattı.
Para arzında ikinci sırada gelen vadeli ticari mevduatlar da 2 milyar 093 milyon TL’lik paya sahip. 2015’i 1 milyar 599 milyon TL’den kapatan vadeli ticari mevduatlardaki 12 aylık artış oranı ise yüzde 30,89 oranında oldu.
M1 yüzde 28, M2 yüzde 19 arttı
Dolaşımdaki para, vadesiz ticari mevduat, vadesiz tasarruf mevduatı ile Merkez Bankası’ndaki mevduattan oluşan ve M1 olarak isimlendirilen en dar tanımlı para arzı, 31 Aralık 2015 ile 31 Aralık 2016 arasındaki 12 aylık dönemde yüzde 24,74 oranında artarak, 2 milyar 841 milyon TL’den 3 milyar 544 milyon TL’ye çıktı.
Vadeli ticari mevduat, vadeli tasarruf mevduatı ve vadeli diğer mevduat ile M1’in toplamından oluşan M2 ise bir yıllık sürede yüzde 19,21 oranında artışla 14 milyar 215 milyon TL’den 16 milyar 946 milyon TL’ye ulaştı.
Vadeli-Vadesiz Resmi Mevduat, Merkez Bankası’ndaki diğer mevduatlar ile M1 ve M2 toplamından oluşan M3’te ise vadesiz resmi mevduatlar aralık ayında 152.7 milyon TL, vadeli resmi mevduatlar da 838.9 milyon TL olarak kayıtlara geçti. “Kuzey Kıbrıs Merkez Bankası’ndaki diğer mevduatlar” ise inişli çıkışlı bir seyir izlerken, kasımı 164.1 milyon TL’den, aralık ayını ise 58.4 milyon TL’den kapattı.
Para arzı M1, M2 ve M3 olarak isimlendirilen araçlarla ölçülüyor. M1 (Money 1) ekonomideki nakit para, vadesiz mevduat ve çeklerin toplamı, M2 (Money 2) ise M1’e ek olarak tasarruf ve kısa dönem vadeli mevduatların toplamı olarak biliniyor. M3 (Money 3) ise en geniş tanımlı para arzıdır (KKTC’de Merkez Bankası’ndaki resmi mevduatlar yanında M1 ve M2’nin toplamından oluşuyor).
Kaynak: KIBRIS GAZETESİ
