Norveçli bilim insanları, vahşi yaşamı ve insanların sağlığını tehdit eden mikroplastiklerin nehirler aracılığı ile Arktik denizlerine ulaştığını ortaya çıkardı. Araştırmacılar, bu durumun gezegen için hayati bir öneme sahip olan Arktik ekosistemini tehlikeye attığını belirterek, atık yönetiminin önemine vurgu yaptı.
MİKROPLASTİKLER GEZEGENİN HER YERİNDE
Son araştırmalar, Avrupa nehirlerinden gelen mikroplastiklerin Arktik denizlerine doğru yol aldığını gösterdi. Giysi liflerinden, araba lastiklerinden, kozmetiklerden ve daha birçok kaynaktan gelen bu küçük plastik parçacıklar, Everest Dağı’nın zirvesinden en derin okyanuslara kadar tüm gezegende bulundu.
Bununla birilikte, insanların mikroplastikleri yiyecek ve su yoluyla tükettiği ve onları soluduğu hali hazırda biliniyor. Mikroplastiklerin vahşi hayata zarar verdiği belirlenirken, laboratuvar deneylerinde insan hücrelerine olan kötü etkisi gözlemlenmişti.
Norveç Deniz Araştırmaları Enstitüsü’nden Mats Huserbråten tarafından yönetilen yeni bir çalışma, Arktik Okyanusu, Kuzey Denizleri ve Baffin Körfezi’ndeki mkroplastiklerin Avrupa’dan yayıldığını ortaya koydu.
EN AZ 10 YILDIR DOLAŞIMDALAR
Bilim insanları, okyanusun belirli bölgelerinde kaç tane mikroplastik parçacığın olacağını tahmin etmek için bir model geliştirdi. Ardından Arktik Okyanusu, Kuzey Denizleri ve Baffin Körfezi alınan su örnekleriyle karşılaştırdı. Analizler, mikroplastiklerin Kuzey Kutbu’nda en az on yıldır dolaşımda olduğunu gösterdi.
Araştırmacılar, 10 yıllık bir süre boyunca her gün Kuzey Avrupa ve Kuzey Kutbu’ndaki 21 büyük nehirden mikroplastiklerin salınımını simüle etti ve hareketlerini modelledi. Bu kapsamda, modellerinin sonuçlarını 121 deniz suyundaki yüzen mikroplastiklerin dağılımıyla karşılaştırdılar. Çalışmanın bu kısmındaki örnekler, Mayıs 2017 ile Ağustos 2018 arasında Norveç’in batı kıyısındaki 17 bölgeden toplandı.
Bilim insanları, simüle edilmiş parçacıkların çoğunun nehirlerden salındıktan sonra iki ana yol boyunca sürüklendiğini, yüzde 65’inin Kuzey Kutbu boyunca Arktik Okyanusu’na gitmeden önce Norveç kıyıları boyunca Rusya’nın kuzeyindeki Laptev Denizi’ne doğru sürüklendiğini buldu. Yüzde otuzu başka bir yöne gitti, Grönland boyunca ve ardından Kanada’nın kuzeydoğu kıyısı boyunca daha güneyde seyahat etti.
Diğer taraftan, bu alanların her birinde bulunan deniz suyunun analizi, bu yüzen mikroplastiklerin dağılımının, modellerin öngördüğü ile tutarlı olduğunu ortaya çıkardı.
İYİ ATIK YÖNETİMİ VURGUSU
Araştırmacılar, Arktik ekosisteminin sağlığının tehlikeye girmemesi için daha iyi atık yönetiminin gerekli olduğu konusunda uyardı:
“Örneklenmiş sentetik parçacıkların geniş bir antropojenik etki zaman dilimini kapsayan su kütleleri arasında eşit dağılımı, tüm Arktik Akdeniz’i birbirine bağlayan karmaşık bir dolaşım şeması aracılığıyla Avrupa kaynaklarından belirgin enjeksiyon yerine tam doygunlukta bir sistem olduğunu gösteriyor.
Mikroplastiklerin Arktik ekosistemleri aracılığıyla dolaşımı, doğal ekosistem sağlığı üzerinde büyük sonuçlar doğurabilir ve daha iyi atık yönetimi için sürekli artan ihtiyacı vurgulayabilir.”
