Lefkara’da faaliyet gösteren ve geçmişi 100 yıl öncesine dayanan lokum fabrikası The Beautiful Lefkara, bölgeyi ziyaret edenlerin uğrak adresi olarak biliniyor.
Dünyaca ünlü işletmenin sahipleri Theodoros ve Mary Kramvidis, Lefkara’da lezzetli lokum yapma geleneğinin devam ettirilmesinin turizm açısından önemli olduğunu söyledi.
Lefkara köyünün iki toplumun birarada yaşadığı bir yer olduğunu aktaran çift, ortak geleneğin Kıbrıs kimliğinin araştırılmasına ve barış arayışına katkıda bulunabileceğini belirtti.
Kıbrıslı Rumların ve Türklerin akşamları birlikte oturup nakış işledikleri zamanları anlatan çift , “ Ayrıca, Lefkara’ya gelen ve ‘Theori’nin kahvesini’ isteyen çok sayıda Kıbrıslı Türk vardı. Ya sumada almak istiyorlardı ya da Lefkara’nın lokumunu almak için ebeveynler çocuklarını gönderiyorlardı”dedi.
Theodoros ve Mary Kramvidis, Voice Kıbrıs Haber’e hem lokum işletmelerini hem lokumun bölge için önemini hem de Lefkara köyünün geçmişini anlattı.
Soru: Bize biraz işletmenizin geçmişinden bahsedilir misiniz?
Mary Kramvidou: Büyükbabamız Theodoros Kramvidis, lokum yapmayı amcasından öğrenerek 1895 yılında bu işe başlamıştı. Lokum yapmaya tek başına devam etti. Kıbrıs’ta ve yurtdışında birçok ödül aldı. Ödüllerini, Kıbrıs’ta 1907, 1909, 1919, 1936 yıllarında, İngiltere’de 1924 ve 1925’te ve 1931’de Selanik’teki Uluslararası Sergide kazanmıştı. Büyükbabamızdan sonra eşim, ardından çocuklarımız bu işi öğrendi. Lokum, su ve mısır nişastasından yapılıyor. 15 çeşit lezzet yapıyoruz ve hepsi çok taze olduğu için bu insanların hoşuna gidiyor.
Soru: Lokum yapımı geleneğinin gelecek nesillere aktarılmasının önemi nedir?
Kramvidou: Bence önemlidir çünkü bu geleneksel bir şeydir. 100 yıl öncesine dayanan bir geçmişe sahiptir. İnsanlar beğeniyor ve tabii ki turistler de kendi ülkelerine bir şeyler alıp götürmek istiyorlar.
Soru: Lefkara, Kıbrıslı Rum ve Türklerden oluşan karışık bir köydü. Ailenizin Kıbrıslı Türklerle olan anıları var mı?
Kramvidou: Ben şahsen iki toplumun birarada yaşamasını deneyimlemedim, çünkü evim uzaktaydı. Ben, bu mahallede kalmıyordum. Kayınvalidem, Kıbrıslı Türk komuşularıyla akşamları birlikte oturup nakış işlediklerini ve sumada yapıldığı için de dükkâna geldiklerini söylerdi. Ayrıca, Lefkara’ya gelen ve ‘Theori’nin kahvesini’ isteyen çok sayıda Kıbrıslı Türk vardı. Ya Sumada almak istiyorlardı ya da Lefkara’nın lokumunu almak için ebeveynler çocuklarını gönderiyorlardı.
Soru: Ortak geleneği öne çıkarmanın ülkemizde barış arayışına katkı sağlayacağını düşünüyor musunuz?
Kramvidou: Elbette, çünkü (Kıbrıslı Rumlar ve Türkler) hep birlikteydiler, birlikte büyüdüler. Köyümüzde hiçbir problem yaşanmıyordu. Tatillerde hep birlikte olurlardı, her yerde birlikteydiler. Dolayısıyla Kıbrıslı kimliğimizi aramada kesinlikle faydası olacağını düşünüyorum.
Kallis Antounas-Voice International 2023
