Hatice Kerlo / Fotini Tontikidou
Sotirula Haralambus, PEO Genel Sekreter Yardımcısı ve Sağlık Sigorta Teşkilatı Kurul Organizasyonları Temsilcisi. Haralambus, gazeteniz VOICE OF THE ISLAND’da konuştu ve genel olarak Kıbrıslı Türklerin GESY programına katılma sorunlarından bahsetti.
Son günlerde Kıbrıs’ın güneyinde yeni sisteme geçen GESY sağlık programı Kıbrıslı Rumlara da sorunlar yaratırken Kıbrıslı Türklerinde bu sağlık platformundan yararlanmalarında zorluk yaşadıkları tespit edildi.
“Ilk önce, PEO’nun alçakgönüllülükle tarihsel olarak, sürekli Kıbrıslı Türk ve Rum işçilerin hakları için mücadele eden bir organizasyon olduğunu söylemekle başlamak istiyorum. Bizim için, Kıbrıslı Türklerin ve Kıbrıslı Rumların ortak mücadele yoluyla her şeyden önce işçi olduğumuzu, aynı çıkarlara ve aynı amaçlara sahib olduğumuzu yansıtmaktır.”
GESY nedir ve Kıbrıslı Türkler programa katılmak için hangi sorunlarla karşılaşıyorlar?
“GESY, gelirin ve emekli maaşı katkılarının genelliğine dayalı bir sistemdir. GESY uygulanmaya yakın, 2001 yılında kabul edilen yasaya dayanarak, yasal olarak faydalananlar Kıbrıs vatandaşları ve Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kontrol edilen bölgelerinde yaşayan kişilerdir. Bu nedenle, GESY’in uygulanacağı zaman, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kontrolü alanlarında çalışan Kıbrıslı Türklerin, KC’nde çalışmalarına rağmen, bu sistemden yasalar nedeniyle yararlanamayacağını belirledik.”
Tüm sorunları göz önünde bulundurarak bayan Haralambus, PEO’nun konumunu belirtiyor ve bu konuda Kıbrıslı Türkler için çaba sarf ettiklerini vurguluyor.
“Çok çaba sarf edildikten sonra konsey tarafından özel bir karar verildi. Kıbrıs Cumhuriyeti tarafindan kontrol altında olan bölgelerde çalışan Kıbrıslı Türklerin, GESY’ye katılması sağlandı. Kesinlikle, giderilmesi gereken daha fazla sorun var.
GESY ve Kıbrıslı Türk Sosyal Sigorta Fonu emeklileri
Sosyal Güvenlik Fonu kesilen ve aynı zamanda GESY’ye kayıt yapmakta zorlanan Kıbrıslı Türk emeklilerin sorununu çözmek için, DEVİŞ’ ile birlikte çaba gösteriyoruz. Diğer yandanda, hala devlet sağlık sistemi mevcut ve orada yasa değişmedi. Yani, 3 yıllık bir katkısı olan( 3 yıl sigorta yatırımı olan) herkes ve bu katkının ne zaman yapıldığı fark etmeksizin, tıbbi bakım alabilir. Bu nedenle, emekli olan Kıbrıslı Türkler için bugün bile devlet sağlık sisteminin bu mevzuata uyması gerektiğine inanıyoruz çünkü hastaneler hem GESY içinde hem de dışında çalışmaya devam ediyor. Bunların hepsi çözülmesi gereken konular ve biz de bu yönde hareket ediyoruz. Şu anda kesin olarak söyleyebileceğim şey, PEO’nun bu konuları DEVIŞ’ ile görüşmekte olduğu ve çözüm bulmak için konu ile alakalı çalışmalar yapmakta olduklarıdır.
Kıbrıs Cumhuriyetinde çalışan Kıbrıslı Türklerın İzin Fonu.
“Bir işçi normal çalışıp, işveren izin fonuna katkıda bulunup ve 13 hafta katkı yaparsa, o zaman izin fonuna başvurup ödenme hakkına sahiptir. Bu nedenle ilk başvuruyu yapmak çok önemlidir. Demek istediğim şu ki, işçilerin PEO’ ile iletişim kurmaları iyi olur, böylece biz onlara yardımcı olabiliriz.”
“Ülkemizde son yıllarda olup bitenlerden çok endişe duyuyoruz ve zaman geliyor ki bu sorunların çözümünün Kıbrıs sorununun çözümüne dayandığı oluyor ve ne yazık ki Kıbrıs çözümüne dayanan çok fazla sorun var.”
Voice of the Island
