Eleni Konstantinou
İsveç’in Kıbrıs Büyükelçisi Anders Hagelberg, müzakerelere paralel olarak iki toplum arasındaki diyalog ve temasların Kıbrıs sorununun çözüm anahtarı olabileceğini söyledi. Hagelberg, hafızanın arındırılması yoluyla güvenin pekiştirebileceğini ve güvene dayalı müzakerelerin, uzlaşmada çok önemli bir unsur olduğunu kaydetti.
Hagelberg, Lefkoşa’daki İsveç Büyükelçiliği himayesinde faaliyet gösteren Kıbrıs Barış Sürecinde Dini Yol Ofisi tarafından yapılan dikkate değer çalışmalara ve aynı zamanda ülkenin dini liderleri tarafından geliştirilen diyalog ve işbirliğine atıfta bulundu. Diyalogun toplumlar arasında iletişim kanallarının açılmasına yardımcı olabileceğini ifade etti.
“DİNİ LİDERLER ARASINDA DİYALOG VE İŞBİRLİĞİ GELİŞTİRİLDİ”
SORU: İsveç’in Lefkoşa Büyükelçiliği himayesinde faaliyet gösteren Kıbrıs Barış Sürecinde Dini Yol Ofisi adamızdaki toplumlar için ne kadar önemlidir?
HAGELBERG: Kıbrıs Barış Sürecinde Dini Yol Ofisi ve Kıbrıs’taki dini liderlerin başardıklarından çok etkilendim. 12 yıldır beş toplumun dini liderleri, Kıbrıslı Rumlar, Kıbrıslı Türkler, Ermeniler, Marunîler ve Latinler arasında işbirliği var. Bu 12 yılda çok iyi bir diyalog geliştirildi. Pandemi sırasında zordu ama iletişim kurmayı başardık. Bu, cemaatlerin dini liderlerinin yıllar içinde ortak bir anlayış geliştirmeyi başardıklarını ve bir nevi dostluğu gösteriyor diyebilirim.
Öncelikle bazı sonuçlar elde ettiler ama en önemli şey, geliştirdikleri iletişim kanalları ile bazı gelişmeleri engellemiş olmaları. Ortak duyurular ve birçok alanda etkinlikler yapıldı. Dini toplum liderleri önemli başarılar elde etti.
SORU: Bu işbirliği topluma daha da yayılmalı mı?
HAGELBERG: Kıbrıs’ta dinin elbette kendi rolü vardır ve vatandaşlar birçok durumda dini liderleri dinler ve bunun birkaç örneğine sahibiz. Adadaki toplumlar arasında iletişim kanalları kurabilirsek, bu hem aralarındaki diyaloğa hem de önemli bir işbirliğine yardımcı olacaktır. Bu, yapılmasının mümkün olduğunu düşündüğüm bir şey.
SORU: Kıbrıs konusunda bazı gelişmeler olması bekleniyor mu?
HAGELBERG: İsveç’in odaklanması gereken belirli alanlar vardır. Elbette bu, Güvenlik Konseyi ve Avrupa Birliği ile istişare ve anlayış içindedir. Bununla birlikte, kadınların barış ve güvenlikteki rolüne ve kadınların barış süreçlerine daha fazla dahil olma ihtiyacına ilişkin kararlara özel önem veriyoruz.
SORU: Adadaki Kıbrıs Rum ve Kıbrıs Türk toplumlarıyla ilişkileriniz nasıl ?
HAGELBERG : Pandemi sırasında iki toplum arasındaki ilişkiler zordu. Diplomatlar, Kuzey’i ziyaret edebilse bile Kuzey’le temasın da zor olduğunu söyleyebilirim. Her iki toplum da ciddi şekilde kısıtlandı. Koşullar artık farklı ve yavaş yavaş temaslarımıza başladık.
“İKİ TOPLUMLU DİYALOG ÇOK ÖNEMLİ”
SORU: Koronavirüs pandemisi ile insanlık büyük bir sınavdan geçiyor. Tüm bunlardan almamız gerektiğini düşündüğünüz mesaj nedir?
HAGELBERG: İki toplumlu temasların, iki toplumlu diyaloğun çok önemli olduğu mesajı çok açık. Her iki taraftan da geçiş kısıtlamalarının uzun sürmesinden endişe duyuyoruz ve iki toplum arasında yaratılan mesafenin nasıl kapatılacağını göremiyorum ve bu bizi endişelendiren bir şey.
SORU: Birçok alanda İsveç modeli diğer ülkeler için örnektir. İsveç’te farklı neler yapılıyor?
HAGELBERG: Farklı ülkeleri karşılaştırmak zor. Farklı bir tarihe, farklı bir kültüre sahipler. Ama gerçek şu ki, ilham olarak kullanılabilecek bazı unsurlar var.
İskandinav ülkeleri bir işbirliği geleneğine sahiptir. İşbirliği yoluyla perspektif görme, toplumla bağlar kurma, güvenlik ve aynı zamanda güçlü ekonomiler sözkonusudur. Sinerji eksikliği her zaman ekonominin önünde bir engeldir.
Ada ve tüm toplumlar için tüm perspektifleri kullanın. Örneğin, İsveç ve Danimarka AB üyesi olabilir, ancak yine de iki farklı toplumdur. 1990’lardan beri iki toplumu Güney İsveç ve Danimarka’da yakınlaştırmak için çok çalıştık. Küçük umutların olduğunu görmek çok ilginçti.
“GÜVEN SİZE VERİLMEZ, SİZ ONU İNŞA ETMEK ZORUNDASINIZ”
SORU: Bu Kıbrıs örneğinde de yapılabilir mi?
HAGELBERG: Kıbrıs’ta pandemi nedeniyle bir aksilik oldu ama şimdi yeniden çabalara başlama fırsatı var. Tüm bu veriler ada için bir ilham kaynağı olabilir. En azından ekonomi alanında, bu deneyim kullanılırsa adada durum çok daha iyi olabilirdi. Ancak Kıbrıs sorunu sadece bir ekonomi meselesi değildir. Aynı zamanda güvenlik ve yaşam meselesidir. Sorunun karmaşıklığına, ne kadar zor olabileceğine saygı duyuyorum. Kıbrıs Büyükelçisi olarak göreve başlamadan önce, Bosna Hersek büyükelçisiydim. 1995’te bir Anayasa yapıldı ancak önemli olan sadece Anayasa veya anlaşma değil. 26 yıldır gerçekten ilerlemeye ve bu anlaşmanın beklentilerini görmeye çalışıyorlar.
Ondan önce, uzlaşmanın Güney Afrika’nın geleceğinin anahtarı olduğu Güney Afrika büyükelçisiydim. Tabii ki Anayasa müzakereleri gerekli ama yeterli değil. Ortak anlayışa, güvene, uzlaşıya ihtiyaç var ve o zaman liderlerin doğru koşulları yaratacak anahtarı olabilir. İki taraflı projeler, faaliyetler de çok önemli.
Şu ana kadar verilen çabalar hukuki açıdan, hukuki müzakerelerde tükendi diyebilirim. İki toplum arasında diyalog ve temas taahhüdünü içeren bir kombinasyon olsaydı, tüm bu yılların daha başarılı geçeceğine eminim. Bu, Kıbrıs’ta çözümün anahtarıdır ve müzakere sürecine paralel olarak uygulanmalıdır.
Taraflar arasında güven tesis edilmelidir. Güven size verilmez, siz onu yaratmak ve etrafınızda inşa etmek zorundasınız.
“Arındırıcı hatıralar”, özellikle sevdiğim bir ifade çünkü hatıralar (tarih karmaşık, geçmişte çok şey oldu) ve Güney Afrika’da olduğu gibi uzlaşma önemlidir. Hafızanın arındırılması yoluyla güven ve güven yoluyla da müzakereler yapabilirisiniz.
Voice Kıbrıs Haber 2021
