YKP Sekretaryası bütçe tartışmalarında gündeme gelen İstatistik Dairesi konusunu değerlendirdi.
Açıklama şöyle:
Bir zamanlar eski Kıbrıs’ta daire olanın bizde de daire olması koşulmuş gibi ileri sürülür ve daire sayısı sürekli artırılırdı. Nedeni belli idi daire olursa müdür ve bazı kadrolar eklenecek ve birileri atanacaktı. Onu atayacak olanlar da siyasi destek kazanacaktı. Şimdi Rum tarafındaki daire sayısını katladık.
Başbakanlık bütçesi konuşulurken eski bir konunun yeniden gündeme geldiğine şahit olduk! Bir kez daha yeni istatistik dairesi kurmak düşüncesi ortaya atıldı. Daha önceki tartışmalardan bildiğimiz bu düşünce DPÖ’nün kapatılmasını da içermekteydi. Ancak hatırlatırız ki istatistik işleri için özel yasayla kurulmuş bir Devlet Planlama Örgütü var ve onun bir istatistik birimi vardır. Bu birim önem verilmemesi, bütçesi yeterli olarak ayrılmamış olması ve bazı konularda örneğin nüfusu bile gerecek olarak gösterememesi nedeniyle yeterli olmamış, yaptığı çalışmaları yayınlamak için yıllarca sırada beklemeye mecbur edildiği için kenarda beklemeye bırakılmıştır.
Seçilmişler DPÖ’yü engel gördüğü ve Türkiye, işine geldiği ve bütçesini üç yıllık düzenlediği, uzun vadeli (beş yıllık) kalkınma planı değil ama yıllık programlarla işi götürmeyi uygun gördüğü için plan değil ama şimdilik orta vadeli programla yetinilir. Yani DPÖ yetersizlikler içinde cebelleşmeye mecbur edilir. Onun için istatistikler geç yayımlanır, idare edenler de istatistiklere gerek duymadan günübirlik kararlarla işi götürür. Hal böyle olunca istatistik kurumu gerekli gibi görünür ama istatistik kurumunun yapacağı işin DPÖ’nün istatistik biriminin yani İstatistik ve Araştırma Dairesi Başkanlığı’nın yapacaklarından başka bir şey olacağını kimse tarif etmemektedir. Dairenin yapacakları 33/1976 sayılı Devlet Planlama Örgütünün Kurulması HakkındaYasada açıkça ortaya konmuştur.
DPÖ alışılmış bir daire değildir. İstatistik, izleme, planlama ve araştırma başkanlığı gibi birimlere sahip olan bir müsteşarlıktır. Başında müsteşar vardır ve onun üstünde bir değil birkaç siyasi bakanlık ile oluşmuş kurullar vardır. Zamanın meclisi anayasal bir kurumla DPÖ’yü, planlamayı ve istatistikleri bir elde toplamış ve şimdikilerin “devlet politikası” dedikleri ne olduğunu tanımlayamadıkları güzel görünen şeyler olmayan, incelenmiş, değerlendirilmiş politikalar olmasını kast etmiştir. Halka somut devlet yani başında yürütmenin olduğu erkin politikasından uzak belirsiz bir deyimden başka bir şey olmayan siyasetin bulaşmayacağı şeyler anlamında “devlet” politikası hatırlatan şeyler hoş görünür ama o somut devlet bugün popülistlerin elindedir ve günübirlik politikalarla belirsizlik yaratır.
Hiçbir politika uzun vadeli olmamaktadır. O nedenle bugünün medyasında da siyasilerin seçimlerde söz verdiklerini yapmayacakları vurgulanmakta ve onlara ‘iyisin, hoşsun ama başka şeyler yapacaksın’ denilmektedir.
Medyada hoş etki yapan şeyleri görüp de aralarında AB uyumu için istatistik dairesi kuracağız demek oportünist bir tavır değilse orta vadeli planda yeni daire kurulmayacak diye verilen söze de aykırıdır.
Hükümet DPÖ’yü onurlandırmalı, önemsemeli, bütçesini artırıp işlevlerini yapabilecek hale getirmelidir. İsterse şimdilik istatistik başkanlığını desteklemeli ve işlevlerinin sonuçlarını hemen basıp dağıtmasına özenle destek vermelidir. Askerden talep var deyip işlerinin basılıp dağıtılmasında askere öncelik vererek işlerin aksaması gibi engellerden etkilenmemesi sağlanmalıdır.
El yordamı ile ilerleyen genel işlerden kurtulmak ve planlı programlı gitmek isteniyorsa devlet matbaasına bile dikkat edilmesi gerekir.
Daha önceki seçim sonrası yeni hükümet dönemleri gibi gidilmesi istenmiyorsa DPÖ’den organizasyon ve metot (O&M) için de çalışma istenmeli ve saygı gösterilmelidir. Belki sürekli yatırımların fizibilitesini kabul edip vergi bağışıklığı ve on yıllara varan ihtiyaçlarını peşinen gümrüksüz ithal edip piyasaya satmak gibi istismarlardan olsun kurtulabiliriz, çünkü fizibilite raporunu inceleyen ve olur verecek olan DPÖ’dür ama onaylayan hükümettir diye DPÖ’ye olumsuz rapor verse de hükümeti bağlayamaz iddiasıyla değerlendirmesini yazma yetkisi tanınmamıştır. Bu olsun düzeltilerek bir adım atılabilir.
Yoksa istatistik kurumuna denk istatistik başkanlığı varken yeni bir kurum sahibi olmak bir şey değiştirmez.
