Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi eski Başhekimi Dr. Bülent Dizdarlı sosyal medya hesabından Covid-19 aşısı ile ilgili açıklamalarda bulundu.
Dizdarlı’nın açıklaması şu şekilde:
“AŞI
Covid-19 ‘un Dünya sathından yok edilmesi ya da en azından Dünya’nın bu hastalık yönünden tekrar güvenilir eski ortamına kavuşması için aşıya bel bağlandığını pek âlâ biliyoruz. Nitekim her aşı haberi çıkışında heyecan yapmamız bundandır ve doğaldır.
Peki ama aşı nedir?
Öncelikle şunu belirteyim. Aşılar toplum sağlığını korumak adına son derece önemlidir. Virüs bakteri ve diğer mikroorganizmalara karşı insanoğlunun direncini artıran çok değerli buluşlardır. Günümüzde kullanılan aşıların sayesinde insan ömrü iki yüzyıl öncesine göre iki kat artmıştır.
Bu yazıda size genel anlamda aşının ne anlama geldiğini mümkün olduğu kadar kısa ve tıbbi terimlerden uzak ( Zor olacak ama) anlatmaya çalışacağım.
Aşılar, vücudumuzda hastalık yapan virüs bakteri ve diğer mikro organizmalara karşı geliştirilen, vücut bağışıklığımızı artıran özel ilaçlardır. Damar veya kas içine, deri altına enjeksiyonla, ağız veya burundan damla ile verile bilinen çeşitliliği vardır.
Esas olarak amaçlanan, hastalık etkenini vücuda verip ona karşı bağışıklık sisteminin gelişmesi sağlamaktır.
Aşılar canlı ve cansız olarak ikiye ayrılır.
Canlı aşılar, hastalık etkeninin gücü azaltılarak, hastalık yapma yeteneği kaybettirilerek insana uygulanır. Bu tip aşıların sağladığı bağışıklık ömür boyu ya da çok uzun sürelidir. Örneğin bu gün dünya üzerinden kazınmış Çiçek hastalığının aşısı canlı bir aşıdır ve Dünya üzerinde artık görülmemesinin yegane sebebidir.
Cansız aşılar ise hastalık etkenin tamamının ya da bir kısmının cansız halde vücuda verilmesiyle uygulanırlar. Sağladıkları bağışıklıklar geçicidir. Belli periyodlarla yapılmaları gerekir. Bu sayede söz konusu hastalık etkenlerinin oluşturduğu toksin ve antijenlere karşı direncin her daim olması sağlanır.
Aşılar öyle kolay hazırlanmaz
Önce etken izole edilir tanımlanır. Canlı mi cansız mı hazırlanacağı konusunda bir yığın test, laboratuvar ortamında yapılır. Sonra canlı hayvan deneylerine geçilir. Burada aylarca süren deneylerden elde edilen başarıya göre de son aşama olarak gönüllü insan deneylerine başlanır. Bu bazen yıllar alır. Bazen tüm çabalara rağmen HİV de olduğu gibi aşı üretilemez.
Covid-19 için aşı çalışmaları sürüyor. Her gün spekülatif haberler geliyor. Bana aşı için zaman var gibi geliyor. Zira en azından komplikasyonların saptanması için aşı yapılan insanların bir süre daha takip edilmesi gerekmektedir. Kaldı ki Covid -19 çok hızlı mutasyona uğrayan bir virüs. Bu dahi aşı üretilmesine ciddi bir engel teşkil ediyor.
O zaman yapılması gereken şey bellidir. Defalarca yazdığımız söylediğimiz ve şimdi burada tekrar etmeyeceğim korunma yöntemlerimizle hayatı idame etmek zorundayız.
Sağlıkla kalınız.”
