Adanın önde gelen doğa koruma kuruluşlarından Birdlife Cyprus, yokoluşun önlenmesi ve biyolojik çeşitliliğin korunması için artık harekete geçilmesi gerektiğini belirtiyor.
Birdlife Cyprus’un amacının , Kıbrıs’ın yabani kuşlarını, yaşam alanlarını ve daha geniş biyolojik çeşitliliğini gözlem, lobicilik yoluyla korumak ve eğitim faaliyetleri yoluyla insanların doğaya olan takdirini geliştirmek olduğu belirtiliyor.
Birdlife Cyprus, Kıbrıs kuşları hakkında bilgilendirmek ve farkındalık yaratmak amacıyla çeşitli faaliyetler yürütüyor.
Birdlife Cyprus’ın 20. yıldönümü vesilesiyle, İletişim Koordinatörü Elena Markitani’nin Voice Kıbrıs Haber’e verdiği röportajda, kuruluşun çalışmalarını ve Kıbrıs’taki başlıca çevre sorunlarını ele aldık.
Soru: Öncelikle 20. yıl dönümünüzü kutlamak istiyorum. Birdlife Cyprus’ın asıl amacı neydi ve çalışmalarınızın başarıları nelerdir?
Elena: BirdLife Cyprus, 2003 yılında Kıbrıs Ornitoloji Derneği (1957) ve Kıbrıs Ornitoloji Derneği’nin (1970) birleşmesiyle kuruldu. İlk küçük çaplı ve sadece iki kişiden oluşan tam zamanlı personel ile başlamıştık; şimdi ise vizyonumuzu paylaşan ve sesimize güç katan yaklaşık 16 personelimiz ve 700’e aşkın üyemiz ile adanın önde gelen doğa koruma kuruluşlarından biriyiz. Amacımız ilk günden bu yana izleme, lobicilik, koruma ve eğitim faaliyetleri yoluyla insanların doğaya olan takdirini geliştirerek Kıbrıs’ın yabani kuşlarını, yaşam alanlarını ve daha geniş biyolojik çeşitliliğini korumak olmuştur. Başarılarımızı anlatan videomuza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz…
Soru: Kıbrıs’taki başlıca çevre sorunları nelerdir?
Elena: Kumarhaneler, lüks oteller ve golf tesislerinin gelişmesi, Kıbrıs’ın kalkınma konusunda farklı bir vizyonu olduğunu gösteriyor. Doğaya ve biyolojik çeşitliliğe bakış açımızı ve bunlarla ilişki kurma şeklimizi değiştirmemiz gerekiyor. Dünya çapındaki yok olma ve biyolojik çeşitlilik kayıp oranı, (buna dair giderek artan kanıtları varsayarak) neredeyse eşi benzeri görülmemiş bir orandadır. Bir şeyleri değiştirmek için hemen harekete geçilmediği sürece, gelecek nesiller şimdiki zamana, sistemlerimizin gerçekten çökmeye başladığı nokta olarak bakacak. Biyoçeşitlilik, tamamen bağımlı olduğumuz doğal sistemlerin bizi desteklemeye devam edebilmeleri için sağlıklı kalmasının anahtarıdır. Bu kadar basit. Biyoçeşitlilik kaybının etkisi hemen görülmeyebilir, ancak bunu düzeltmek çok zordur ve uzun vadede ciddi bir maliyeti olabilir. BirdLife Kıbrıs olarak, Akamas ve Akrotiri gibi önemli ‘hotspot’ alanlarını koruyarak, yasadışı kuş öldürmeyi durdurarak, çiftçilik ve ormancılık uygulamalarını mümkün olduğunca yaban hayatı dostu olarak sürdürerek uygun şekilde yöneterek doğayı koruma ihtiyacı konusunda farkındalık yaratmak için elimizden geleni yapıyoruz. Yeni neslin doğayla bağını kurmak için okullar ile çalışıyoruz ve medyadaki önemli konuları ele almaya çalışıyoruz.
Soru: Doğal çevrenin korunmasına yönelik ne tür çalışmalar yapıyorsunuz?
Elena: Kıbrıs’taki kuşların karşılaştıkları tehditler ve yaşam alanlarını koruma ihtiyacı konusunda bilgilendirmek ve farkındalık yaratmak için çeşitli faaliyetler gerçekleştiriyoruz. Sosyal yardım faaliyetleriyle aynı zamanda gençleri ve yaşlıları doğaya yakınlaştırmayı ve Kıbrıs’ın kuşlarına ve biyolojik çeşitliliğine saygı gösterilmesini teşvik etmeyi amaçlıyoruz. Çevresel vatandaşlığın geliştirilmesi ve uygulanmasının temellerinin, kişinin yaşamının ilk aşamalarında atıldığına ve bu nedenle bilinçlendirme faaliyetlerimizin temelinde çocukların ve gençlerin eğitimine dayalı olduğuna inanıyoruz. Bu nedenle okullarla yakın işbirliği içinde çalışıyor ve düzenli olarak ailelere yönelik olarak doğada kuş gözlemciliği, kuş halkalama gösterileri, yuva kutusu yapımı atölyeleri ve doğayla ilgili diğer sanat ve el sanatları etkinlikleri gibi etkinlikler düzenliyoruz. Kıbrıs’ta kuş gözlemciliğini hem yerli halk hem de turistler için teşvik etme konusunda da oldukça aktifiz, çünkü bu sadece yerel halkın Kıbrıs’ın doğasını ve yaban hayatını korumanın önemini anlamalarına yardımcı olmakla kalmıyor, aynı zamanda kuşların korunmasına da ekonomik bir değer katıyor.
Soru: Akrotiri’deki çalışmalarınız nelerdir ve Yarımada’nın önemi nedir?
Elena: Akrotiri Yarımadası, konumu, jeomorfolojisi ve çeşitli hidrolojik koşullarını içeren faktörlerin benzersiz bir birleşimi nedeniyle, Kıbrıs’ın en önemli deniz ve karasal biyolojik çeşitlilik sıcak noktalarından biridir. Tuz Gölü etrafında toplanan Kıbrıs’ın en büyük doğal su sistemidir. Kıyı kumullarından Akdeniz ardıç ormanlarına, tuzlu bataklıklardan otlak bataklıklara, sazlıklara kadar farklı habitatlardan oluşan bir mozaik barındırıyor. Aynı zamanda önemli sayıda nadir, hassas veya nesli tükenmekte olan bitki ve hayvan türlerini de destekliyor. Uluslararası öneme sahip çok sayıda göçmen kuşu destekleyerek onlara önemli bir dinlenme, üreme ve beslenme ortamı da sağlıyor. Tuz Gölü, Büyük Flamingo gibi büyük su kuşları topluluklarını destekliyor. Yarımada aynı zamanda sonbaharda yırtıcı kuşların, şahinlerin ve kartalların çok sayıda olduğu bir darboğaz alanıdır.
2015 yılından bu yana çeşitli projeler aracılığıyla habitatların restorasyonu ve korunması, fauna ve flora türlerinin korunması, alanın akılcı ve sürdürülebilir kullanımı ve alanın korunması konusunda yerel ekonominin desteklenmesini amaçlayan önemli eylemleri hayata geçiriyoruz. Aynı zamanda Yarımadanın önemli bölgelerindeki kuş türlerini her ay sistematik olarak izliyoruz. Son olarak, Yarımada’nın çevresel önemi konusunda farkındalık yaratmaya yönelik çeşitli faaliyetler gerçekleştiriyoruz.
Aşağıdaki linklerden daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz;
http://www.akrotirimarsh.org/en/home , https://visitakrotiri.cy/
Soru: Geçtiğimiz günlerde Akamas Ulusal Orman Parkı’ndaki yol ağının iyileştirilmesi sırasında ortaya çıkan farklı sorunlara ilişkin bir duyuru yaptınız. Bu konuda bize ne söyleyebilirsiniz?
Elena: Yol iyileştirmenin ilk aşaması, Akamas Ulusal Orman Parkı’nın Sürdürülebilir Kalkınma Planı’ndan geliyor ve buradaki üç ana yolun iyileştirilmesini içeriyor. Plan, ilk aşamanın ardından, 8 yolun daha iyileştirilmesini ve 14 ziyaretçi hizmet altyapı noktasının inşasını içeriyor.
Bu plan çevresel değerlendirmeye sunuldu ve yasal olarak bağlayıcı olan belirli koşullar temelinde onaylandı. Son dönemde çevre kuruluşlarından gelen şikâyetlerin ardından, kamuoyunda bu şartların ihlali konusu tartışılıyor. Yani bu yolların bölümlerinin sınırların ötesinde genişletilmesi, (örneğin Lara dairesel yolun en fazla 4,2 metre genişliğinde olması gerekirken genişliği 7,9 ile 9,7 metre arasında olması), çevresel açıdan hassas alanlarda kaldırım taşlarının kontrolsüz bir şekilde birikmesine, korunan peyzaj alanlarında hafriyat, kazı ve dolgu yapılmasına, benzersiz yer şekilleri önünde çok sayıda ve uyumsuz istinat duvarlarının yapılmasına ve işe başlamadan önce önemli koşulların uygulanması hedefleniyor. Bunlar arasında hâlâ orada bulunan ve hâlâ bazı bölgelerde faaliyet gösteren tüm yasa dışı mülklerin kaldırılması da yer alıyor.
Nihai inşaat planlarının çevre onayının yasal olarak bağlayıcı şartlarına uymadığı, hâlihazırda meydana gelen çevresel zararların kayıt altına alındığı ve iyileştirildiği konusunda devletten açık bir itiraf talep etmeye devam ederken, gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Akama Ulusal Orman Parkı Sürdürülebilir Kalkınma Planı’nda öngörülen projelerin tamamen yeniden değerlendirilmesi ve yeniden tasarlanmasının yanı sıra, bağımsız bir çalışma temelinde halihazırda verilmiş olan çevresel zararların kaydedilmesi ve iyileştirilmesi takip edilmektedir. Doğaya ve doğayı yöneten yasalara saygı gösterilerek uygun bir temelde yapıldığı sürece Akama Ulusal Orman Parkı’nın işletilmesine karşı değiliz.
Kallis Antounas-Voice International 2023
