Tünay MERTEKCİ
Ekonomist Hasan Can Yıldırım Voice Of The Island’a özel açıklamalarda bulundu ve ülkemizin yaşadığı ekonomik sorun ile dövizin durumunu değerlendirdi.
Yaşanan söz konusu durumun kendisinin beklediğinden daha erken olduğuna dikkat çeken Yıldırım, bu durumun siyasi bir kriz olduğunu belirtti. Yıldırım bazı sektörlerde batmaların yaşanacağını da sözlerine ekledi.
“Siyasi bir gerilim var”
Şimdiki durumun kendisinin beklediğinden çok daha erken olduğuna dikkat çeken Yıldırım, eylül ayının sonrasına kadar dövizin böyle olmasını beklemediğini kaydetti.
“Şimdiki duruma geleceğimiz bir gerçekti. Herkesin bildiği bir şeydi.” diyen Yıldırım, üretimin olmadığına, cari açığın var olduğuna ve borcun bulunduğuna vurgu yaptı.
Ekonomist Yıldırım, “Siyasi bir gerilim var, düşünülmeden atılan adımlar var. Örneğin doğal gaz meselesi gibi. Bazı şeyleri siyasette ekonomik bağlamda da iki üç adım önceden götürmemiz lazım ama biz komşularımızla çok iyi anlaşamadığımız için bunların çoğunu bir şekilde kaybettik” dedi.
Kıbrıs Cumhuriyeti’nin söz konusu anlaşmalarda daha iyi çözümler sağladığını ifade eden Yıldırım, 2007-2008 yıllarında yaşanan ekonomik krizini de ele aldı.
“2007-2008 yıllarında yaşanan krizini ele alacak olursak o zaman önceden bazı durumlar beklenmiyordu. İnsanlar ondan sonra bir patlama yaşanınca bunun gerekçelerini sorgulamaya başladılar” şeklinde konuşan Yıldırım, şu an ekonomide ileriye doğru değil de geriye doğru gittiğimizi bildirdi.
Atılmaması gereken bütün adımların atıldığına dikkat çeken Yıldırım, “bu duruma gelmemiz 2017’nin Kasım ayında başladığını ifade etti.
Hükümetin yayınladığı ekonomik tedbirlerden yedincisi olan “ithalata antrepoya giriş tarihindeki döviz kuru baz alınarak gümrükleme yapılması” konusunda da yorum yapan Yıldırım, “hükümet vatandaşa kolaylık sağlayacaksa, antrepoya giren mallar yüksek kurdan çıkarken düşük kur mevcut olduğunda hükümetin elde ettiği haksız kazancı iade edecek mi?” dedi.
“Para politikamız yok”
Ülkemizde yaşanan döviz krizinin esas kaynağının Türkiye’de olduğunu söyleyen Yıldırım, kullandığımız para biriminin Türk Lirası olduğunu ve dolayısıyla ülkemizde para politikasının olmadığını kaydetti.
“Para ülkemize dışardan geliyor ama biz o parayla kendimizi garanti olarak hiçbir zaman göremiyoruz. Eş değer mallar vardır bu ülkede. Bir gecede Kıbrıs Lirasından Türk Lirasına çevrilen para birimi vardır.” Diyen Yıldırım, vatandaşın güveninin Türk Lirası bağlamında hiçbir zaman garanti altına alınamadığını dile getirdi.
Hükümetin açıkladığı 23 tedbir maddesinde vatandaşa yardımcı olabilecek fazla bir şey göremediğini ifade eden Yıldırım, ilk üç maddeye bakıldığı zaman vatandaşa doğrudan etki edilmediğini ve bu zamanda fazla yatırım yapacak insan sayısının bulunmadığını kaydetti.
Bazı sektörlerde batmaların yaşanacağını belirten Yıldırım, ülkemizde göz ardı edilemeyecek bir özel sektörün bulunduğuna dikkat çekti.
İnşaat, inşaata bağlı olarak yapı marketler, mobilya ve çiçekçilik sektörü gibi sektörlerde batmalar yaşanacağını kaydeden Yıldırım, çok gerek görülmeyen ve lüks durumlardaki sektörleri kötü günlerin beklediğine dikkat çekti.
İnsanoğlunun temel ekonomide ihtiyacının üremek, barınmak ve yemek içmek olduğuna vurgu yapan Yıldırım, çoğu sektörde önemli oranda bir düşüş yaşanacağını belirtti.
“Barlar vb. yerlerde azalmalar yaşanacak”
“Lükse girecek şeyler kapanacak” diyen Yıldırım, barlar ve benzeri mekanlarda bayağı düşüşler göreceğimizi söyledi ve Türkiye’de yüzde 90 vatandaşın kredi borcunda bulunduğunu söyledi.
“Kıbrıs’ta artık kimse ev almak istemez. Döviz artık başını aldı, ucu açık olduğu için kimse almak istemez, düşmesini bekler” diyen Yıldırım, hükümetin yabancılara yönelik konut alma hakkının 3’e çıkarılmasını yorumladı ve “demek ki alıcıları bellidir. Konut sektörünü düzeltmek adına böyle bir şey yapılması abestir” dedi.
Vatandaşa çağrıda bulunan Yıldırım, “vatandaşlarımız hiçbir şekilde döviz borçlanmasın. Tasarrufa gitmesi ise imkansız, zamlar ortada” şeklinde konuştu.
Sterlinin Türk Lirası karşısında bu kadar yükselmesinin suni bir yükselme olduğuna dikkat çeken Yıldırım, “kur düşse bile faizler artırılacak, enflasyon yüzde 13-15 arası gözüküyor raporlarda yılsonu için. Enflasyon düşmesi için faizlerin artırılması lazım zaten Merkez Bankası tarafından” dedi.
Dövizin daha fazla yükselemeyeceği için döviz parası olanların bundan daha fazla kazanç sağlayamayacağının belli olduğunu, bir süre sonra vatandaşın Türk Lirası alıp faizden kazanmaya bakması durumunda artıya geçebileceğini söyleyen Yıldırım, ortada ekonomik teoriyle açıklanabilecek bir durumun olmadığını söyledi.
Bu durumun ekonomiden fazla siyasi bir kriz olduğuna dikkat çeken Yıldırım, “doların değeri şu an bu kadar kötü durumda bile 4 olması gerekirken biz çok yükseğini görüyoruz. Bu siyasi bir krizdir” dedi.
Voice of the Island 2018
