BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs’la ilgili atadığı geçici özel danışmanı Jane Holl Lute’un bugün adaya gelip yarın liderlerle ayrı ayrı görüşecek olması ve Kıbrıs Cumhuriyeti Başkanı Nikos Anastasiadis’in Lute’la görüşmesinde ortaya koyacağı tavır, bugünkü Rum basınına konu oldu.
Fileleftheros gazetesi “Anastasiadis’in Hareketleri- Başkan Lute’la Yarınki Görüşmesini Nasıl Ele Almayı Amaçlıyor- Tahrikler de BM Danışmanının Önünde” başlıklı haberinde, “Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’yla ortak görüşme yapılması gerekliliği, tüm taraflarca bağlayıcı olmayan öneriler sunulması, Guterres çerçevesi ve Türklerin ileri sürülen tahriklerinin, Anastasiadis’in yarın Lute’la gerçekleştireceği görüşmede hareket edeceği dört ana ekseni oluşturduğunu” yazdı.
Gazete “elindeki bilgilere” dayanarak, müzakerelerin başlaması çabasının ilerlemesi ve müdahil tüm tarafların yeniden müzakere masasında bulunmasının, Anastasiadis’in esas isteği olduğunu da öne sürdü.
Anastasiadis-Lute görüşmesine dair ilk planlamanın, müzakerelerin başlamasının nasıl sağlanacağına dair öneriler içerdiğini yazan gazete, Anastasiadis’in görüşmede yapmayı hedeflediği şeyleri şöyle özetledi;
“İlk olarak, dördüncü kez bir araya geliyor olduklarını ve bizzat Jane Holl Lute’un da huzurunda Mustafa Akıncı’yla ortak bir görüşme yapmalarının daha verimli olacağına işaret edecek. Başkan Anastasiadis’in tezi, üçünün ortak bir görüşme yapmasının, herkesin ne dediğinin duyulması, fikir alışverişinde bulunulması ve olası açıklamalarda bulunulmasına katkıda bulunacağı şeklindedir.
İkinci olarak ise, BM Genel Sekreteri’nin son kez yaptığı gibi (Crans Montana görüşmeleri), tüm konularda kapsamlı müzakere yapılması amacıyla (Anastasiadis’in de Crans Montana’daki müzakerelerde kendi önerilerini sunduğu şekilde) Mustafa Akıncı’nın da tüm konulara ilişkin tezlerine sahip olmasının verimli olacağını yineleyecek. Başkanın görüşü, bu önerilerin bağlayıcı olmayabileceği, fakat nihai bir anlaşmaya tabi olmaları şeklindedir. Anastasiadis, bu şekilde, tarafların nerede olduğu, aynı zamanda nelerden ve hangi farklılıklardan söz edildiğinin bilinebileceğini düşünüyor.
Üçüncü olarak ise, Anastasiadis mutlaka Guterres çerçevesi konusunu yeniden gündeme getirecek ve herkesin bununla ilgili görüş belirtmesi gerektiğini açıklığa kavuşturacak. Aynı zamanda yalnızca siyasi eşitlik konusunda değil, bütün meselelerde ilerleme olması gerektiğini vurgulayacak.
Dördüncü olarak ise Anastasiadis Lute’a, Türkiye’nin meydan okumalarıyla BM Barış Gücü aleyhinde ara bölgede gerçekleşen kışkırtıcı faaliyetlere ilişkin rahatsızlığını iletecek. Aynı zamanda UNFIYCP’in faaliyetlerinin, KKTC makamları tarafından engellenmesi konusunu da iletecek.”
Anastasiadis Lute’la görüşmesinde, gerek referans şartlarının içeriği, gerek de Türk tarafının talepleri konusunu ele alacağını da yazan gazete, Anastasiadis’in, Cumhurbaşkanı Akıncı’nın karşı olmasına rağmen, Lute’un huzurunda Akıncı’yla bir görüşme yapılmasında ısrarcı olduğunun görüldüğünü iletti.
Gazete Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın, Lute’un da katılımıyla Anastasiadis’le aynı masada olma itirazının Kıbrıs sorununun belli başlı boyutlarıyla alakalı olmadığını da iddia etti.
Alithia gazetesi ise “Bildiklerini Yeniden Dinlemek İçin Geliyor- Lute Bugün Geliyor ve Yarın Liderlerle Ayrı Ayrı Görüşecek- Ancak Manzara Puslu ve Gri” başlıklı haberinde, Lute’un gelişine, referans şartlarının hazırlanması hedefi konusunda herhangi bir iyimserlik eşlik etmediğini, çünkü garantör güçlerle ve özellikle de Türkiye ve Yunanistan’la son dönemde gerçekleştirdiği görüşmelerde, Garantiler ve Güvenlik konularında, ortaya yeni ve farklı bir şey çıktığının görülmediğine işaret etti.
Böylece, bu konularda herhangi bir ilerleme yaşanmasına dair umutların, “Türkiye ile Yunanistan arasında 12 Nisan’da Atina’da başlayacak olan diyaloğa havale edildiğini” belirten gazete, bu diyaloğun 2-3 görüşmeyle tamamlanmasının beklenmediğini de ifade etti.
Gazete Lute’un dün Kıbrıs’a gelmek için New York’tan hareket etmeden önce, orada bulunan Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgos Katrugalos’la yeni bir görüşme yaptığını ve görüşmede Lute’un Kıbrıs’a gelişi ile Kıbrıs sorununa ilişkin Türk-Yunan diyaloğunun başlaması konusunun ele alındığını kaydetti.
Lute’un Kıbrıs’ta bulunacağı sırada, Anastasiadis, Akıncı ve Lute arasında ortak bir görüşme yapılmasının olası olmadığını da yazan gazete, Kıbrıs Haber Ajansı KİPE’nin atıfta bulunduğu hükümet kaynaklarının ise, Anastasiadis’in yarın Lute’la yapacağı görüşmede, ortak görüşmeye dair önerisini yinelemesinin beklendiğini söylediklerine yer verdi.
Anastasiadis’in, “referans şartlarının hazırlanmasının hızlandırılması gerektiğine işaret edeceğini de kaydeden gazete, Lute’un bugün geleceğini, fakat anlaşma veya hatta referans şartlarının hazırlanmasına dair ilerleme konusunda tünelin ucunda herhangi bir ışık olmadığını” ekledi.
Politis ise “Jane Holl Lute Zor Bir Görev İçin Daha Kıbrıs’ta-Ortak Zemin Arıyorlar” başlıklı haberinde, Lute’un yarın ayrı ayrı liderlerle bir araya gelip Kıbrıs’tan ayrılacağını, bunun ise ortak bir görüşme olabileceğine dair umutları ortadan kaldırdığını yazdı.
Bu aşamada esas istenen şeyin, neyin müzakere edileceği konusunda taraflar arasında ortak bir zemin bulunması olduğuna işaret eden gazete, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın siyasi eşitlik ısrarının ise düşündürdüğünü ekledi.
(TAK)
