Kıbrıs Cumhuriyeti Başkanı Nikos Anastasiadis’in, Rum siyasi parti başkanlarıyla dün gerçekleştirdiği toplantıda, hidrokarbonlardan istifade edilmesinden ortaya çıkacak olan gelirlerden Kıbrıslı Türklerin payına düşen kısmın yatırılacağı bir “escrow account” (emanet hesap) oluşturulması konusunda öneride bulunduğu haber verildi.
Politis gazetesi “Kıbrıslı Türklerin Gazdan Gelecek Parası Ayrı – Başkan Escrow Account Konusunda Parti Başkanlarının Ağzını Yokladı – Karşılık Bulmadı ve Israr Etmedi” başlıklarıyla yayımladığı haberinde, “elindeki bilgilere” dayanarak, Kıbrıs Cumhuriyeti Başkanı Anastasiadis’in bu konuda parti başkanlarının çoğunluğundan herhangi bir karşılık almadığını ve önerisinde ısrar etmediğini yazdı.
Gazete, Kıbrıs Cumhuriyeti Maliye Bakanı Haris Yeorgiadis’in açıklamasında, fonun rezervinde nüfus açısından Kıbrıslı Türklerin oranını aşan bir miktarın her zaman bulunacağını, dolayısıyla ayrı bir hesap açılması için bir sebep olmadığını söylediğini iletti.
Gazete haberine iç sayfadan ise “Başkandan Kıbrıslı Türklerin Yararına Olacak Özel Bir Hesap Düşüncesi – Kıbrıslı Türkler İçin Kenarda Para” başlıklarıyla yer verdi ve Anastasiadis’in, hidrokarbonlardan istifade edilmesinden ortaya çıkacak gelirlerden Kıbrıslı Türklerin payına düşen kısmın yatırılacağı bir hesap oluşturulması konusunda bir öneri-düşünce ortaya koyduğunu vurguladı.
“Elde edinilen” bilgilerin Anastasiadis’in önerisinde ısrar etmediği şeklinde olduğunu kaydeden gazete, Anastasiadis’in bu öneriyi, Hidrokarbon Fonu (veya Ulusal Yatırım Fonu) kurulmasına ilişkin olarak Mecliste beklemede olan yasa tasarısında bir değişiklik önerisi olarak tekrar gündeme getirip getirmeyeceğinin ise bilinmediğini belirtti.
“Elindeki bilgilerin” Anastasiadis’in bu hesabın oluşturulması olasılığından bir düşünce şeklinde söz ettiği ve bunun toplantıda yer alan parti başkanlarından kabul görmediği şeklinde olduğunu yazan gazete, parti başkanlarının çoğunluğunun Kıbrıs Cumhuriyeti Meclisi Maliye Komitesi’nin ele aldığı yasa tasarısının ileriye götürülmesinden yana olduklarını belirtti.
Gazete “hidrokarbon fonunun kurulması ve fonun kurulmasının devlet tarafından, hidrokarbonlardan elde edilecek olan gelirlerin büyük bir kısmının (Kıbrıs sorununun çözümünün ardından, toplumdan bağımsız olarak halkın tamamının refahı için) muhafaza edilmesine ilişkin taahhüdünün kanıtı olarak kullanılabilmesi için, yasa tasarısının Meclis tarafından en kısa sürede onaylanmasına ilişkin prosedürlerin hızlandırılmasının” dünkü toplantının son kararı olduğunu da iletti.
Gazeteye göre AKEL Genel Sekreteri Andros Kiprianu ise açıklamasında, öneri konusunda görüş belirtmeye hazır olmadığını ve öneri resmi olarak sunulduğunda, bunun incelenip parti tarafından bu hususta görüş belirtileceğini ifade etti.
Gazete Anastasiadis’in Kıbrıs Türk toplumunun gelecekte faydalanması için özel bir hesap oluşturulması konusundaki fikrini-önerisini ortaya koyarken “böyle bir hareketin, Kıbrıslı Türk politikacıların Kıbrıs’ın doğal zenginlikleri üzerindeki hak ve çıkarlarının Kıbrıs Cumhuriyeti tarafından görmezden gelindiğine dair iddialarını savuşturabileceğini söylediğine” dair bilgilere de yer verdi.
Öte yandan Anastasiadis’in de böyle bir hesabın Kıbrıslı Türkleri memnun edip etmeyeceği konusunda çekinceleri olduğunun görüldüğünü yazan gazete, toplantıya katılan bir parti başkanının Kıbrıs Cumhuriyeti Maliye Bakanı Haris Yeorgiadis’in Anastasiadis’in önerisiyle aynı fikirde olmadığını söylediğini iletti.
Haberde Kıbrıs Cumhuriyeti Maliye Bakanı Haris Yeorgiadis’in, mevcut yasayla da, doğal gazdan istifade edilmesinden elde edilecek gelirlerin büyük bir kısmının (en azından yüzde 50’si) Kıbrıslı Türkler ve Rumlar arasında hiçbir ayrım gözetilmeksizin, gelecek nesiller tarafından kullanılması için muhafaza edileceği/yatırım yapılacağının güvenceye alındığına işaret ettiğinden bahsettiği belirtildi.
Gazete “Paralar Kıbrıslı Türkler İçin de Neden Kafi” ara başlıklı haberinde ise, Kıbrıs Cumhuriyeti Başkanlık Sarayında dün gerçekleştirilen toplantının ardından açıklandığı üzere, Kıbrıs Cumhuriyeti Meclisi Maliye Komitesi Başkanı Angelos Votsis’in, başkanlığın, yasa tasarısı üzerindeki çalışmaların hızlandırılması konusundaki çağrısına kulak verdiğini ve bunu önümüzdeki Pazartesi günü gerçekleştirilecek olan toplantının gündemine koyduğunu kaydetti.
Muhalefet partileri tarafından onlarca değişiklik önerisi ortaya konduğundan hareketle, yasa tasarısı üzerindeki çalışmaların tamamlanmasının birkaç hafta alacağı da ifade edildi.
Haberde, hükümetin dün, yasa tasarısının Meclis genel kurulu tarafından önümüzdeki Mart ayında onaylanmasını istediği yönünde bilgiler bulunduğu da belirtildi.
Yasa tasarısına göre, Hidrokarbon Fonuna gelir akışının başlamasından sonra (ki bunun 2022-2023’den önce olması beklenmiyor) ve kamu borcunun o zaman Gayri Safi Yurt İçi Hasılanın (GSYİH) yüzde 80’ini aşacak olmasından hareketle, gelirlerin yüzde 50’ye kadar olan oranı, kamu borcunun azaltılması için kullanılacak. Geriye kalan yüzde 50 ise, yatırımlar ve gelecekte kullanmak için fona rezerv olarak yatırılacak. Kamu borcu GSYİH’nın yüzde 60-80’i arasına düştüğü zaman ise, kamu borcunun azaltılması için doğal gazdan gelecek gelirlerin yüzde 25’i kullanılacak ve geriye kalan yüzde 75 de fonun rezervine gidecek. Kamu borcu yüzde 60’ın altına gerilediği zaman ise, bütün gelirler fona kalacak. Fonun rezervi GSYİH’nın yüzde 30’una karşılık geldiği zaman ise, fonun gelirlerinden GSYİH’nın yüzde 1’ine eşit olan bir miktar, yıllık olarak kalkınma harcamaları ve yatırım amaçları için kullanılabilecek.
PARTİ BAŞKANLARININ AÇIKLAMALARI
Gazeteye göre DİSİ Başkanı Averof Neofitu ise dünkü toplantının ardından yaptığı açıklamada, Kıbrıslı Türklerin Kıbrıs sorununun çözümüne katkıda bulunması durumunda, bu gelirlerin halkın tümüne; Kıbrıslı Rumlara, Kıbrıslı Türklere, Maronitlere ve Ermenilere ait olacağını savundu.
AKEL Genel Sekreteri Andros Kiprianu ise açıklamasında “Kıbrıslı Türklerin, kendi paylarının Kıbrıs sorunu çözülene kadar başka bir amaç için kullanılmamasına ilişkin endişelerini gidermeyi amaçlayacak gerekli hükümlere sahip olan bir fon kurulmasının, ileriye yönelik olumlu bir adım olacağını” söyledi.
DİKO Başkanı Nikolas Papadopulos ise açıklamasında, partisinin yasa tasarısını desteklemeye ve hükümetin getirdiği herhangi başka önerileri incelemeye hazır olduğunu söylerken, Kıbrıs Cumhuriyeti Vatandaşlar İttifakı Başkanı Yorgos Lillikas ise açıklamasında, hidrokarbonlardan elde edilecek gelirlerin önemli bir kısmının gelecekteki nesiller için yatırım yapılacağını ve Kıbrıs sorununun çözümüyle, Kıbrıslı Türklerin de “Kıbrıs Cumhuriyetinin” geriye kalan yasal vatandaşları gibi, aynı avantajlara sahip olacağını ifade etti.
ELAM Başkanı Hristos Hristu ise, açıklamasında “hidrokarbon fonunun Norveç modeline değil Türk taleplerine dayanmakta olduğunu ve hedefinin de yalnızca Kıbrıs Türk tarafına hizmet etmek olduğu” iddiasında bulundu.
(TAK)
