Avrupa Birliği tarafından finanse edilen ve Mağusa Kültür Derneği tarafından yürütülmekte olan Yeşil Bilezik: Sürdürülebilir Kalkınma için Çevre Okur-Yazarlığı Projesi kapsamında, ilkokullardaki çevre okuryazarlığı düzeyini belirleme ve çevre okuryazarlığı bileşenlerini değerlendirme araştırmasının sonuçlarına göre hazırlanan çevre eğitimleri başladı.
Proje kapsamında, 2022-2023 Öğretim Yılı başında Mağusa bölgesindeki ilkokul öğrencilerinin çevre okuryazarlık düzeyini belirlemek amacıyla anket gerçekleştirildi. Anket kapsamında Mağusa bölgesindeki, Mağusa Özel Eğitim ve İş Eğitim Okulu dahil 13 ilkokulda öğrenim gören 970 öğrencinin çevre konusundaki bilgi ve algı düzeyi ile tutum ve davranışları analiz edildi. Araştırmada toplanılan verilerin analizini takiben bir müfredat hazırlandı.
Araştırmada elde edilen bulgulara göre öğrencilerin bilgi ve algı düzeylerinin en yüksek olduğu (%90 ve üzeri) alanlar çevre konusunda duyarlı olmaları gerektiği, sadece insanların değil hayvan ve bitkilerin de yaşam hakkında sahip olduğu ve atıkların ayrıştırılması gerektiği iken yerel çevre sorunları, küresel çevre sorunlarının yerel etkileri, geri dönüşüm, toprak ve ekolojik dengenin önemi gibi alanlar bilgi ve algı düzeylerinin en düşük olduğu (%50 ve altı) alanlar olarak ortaya çıktı.
Öğrencilerin çevre ile ilgili sosyal davranış biçimlerinin analizi sonuçlarına göre ise çöpleri ayrıştırmak, yaban hayata zarar vermemek, çevreye zarar veren davranışlara müdahale etmek, gereksiz enerji kullanımını önlemek gibi konularda olumlu bir tutum ve davranış geliştirmiş olma oranlarının düşük veya gelişime açık olduğu belirlendi. Tutum ve davranış analizi kapsamında ortaya çıkan %20 oranındaki kararsızlık bulgusunun yanı sıra fırsat yaratıldığı takdirde doğa temelli etkinliklere (fidan dikmek, bahçe işleri, çevre temizliği, canlıları korumak vb.) katılım göstermek istediğini belirten öğrenci oranının yüksek olması (%75-%90 arası) gelişime açık alanlar olarak değerlendirildi.
Araştırmada bilgi ve algı yönünde çevre kirliliğinin ve küresel ısınmanın yerel düzeydeki etkileri, ekolojik dengenin hayati önemi, geri dönüşüm, yerel çevre sorunları, toprak ve tarımın önemi, deniz kirliliği, endemik varlıklar, tutum ve davranış yönünde ise çevre sorunlarına ve çevreye zarar veren davranışlara müdahale, enerji kullanımı, kaynakların verimli kullanımı, evsel atık yönetimi, doğal yaşam ile ilişki, doğa deneyimleri ve doğa dostu mesleklere ilgi gelişime açık alanlar olarak önce çıktı.
Uzmanlar eşliğinde araştırma sonuçlarına göre hazırlanan ve öğrenme süreçlerinin doğa deneyimleri ile desteklendiği müfredat pilot okullarda Ekim ayından itibaren uygulanıyor. Müfredat çerçevesinde bir varlık olarak toprak, yetiştiricilik ve Kıbrıs’ta toprak bozulumu ile mücadele, STEAM temelli yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği, yeşil kentler, sürdürülebilir binalar ve karbon ayak izi azaltma yöntemleri, atıkları tanıma, ayrıştırma ve atık yönetimi, ekolojik çeşitlilik ve ekolojik denge, Kıbrıs yaban hayat ekolojisi ve yaban hayatın ekolojik denge ile ilişkisi, su yönetimi ve suyun verimli kullanılması gibi alanlarda uygulamalı dersler sunuluyor. Dersler doğayı entegre eden, yerel ile ilişkilendirilen ve sorumluluk yükleyen bir yaklaşım ile deneyler, oyunlar, etkinlikler eşliğinde işleniyor.
Yeşil Bilezik Projesi kapsamında 2022-2023 Öğretim Yılı’nda Mağusa’da Polatpaşa İlkokulu, Alasya İlkokulu, Dr. Suat Günsel İlkokulu, Şht. Zeki Salih, Yeniboğaziçi İlkokulu, Mağusa Özel Eğitim ve İş Eğitim Okulu olmak üzere 6 ilkokulda öğrenim gören 1000’e yakın ilkokul öğrencisine, 50 ilkokul öğretmenine, 50 öğretmen adayına ve 30 lise öğrencisine ücretsiz olarak çeşitli çevre okuryazarlığı eğitimleri sunulacak.
Avrupa Birliği tarafından Kıbrıslı Sivil Toplum İş Başında VII Hibe Programı kapsamında finanse edilen Yeşil Bilezik: Sürdürülebilir Kalkınma için Çevre Okur-Yazarlığı Projesi ile sürdürülebilir bir gelecek için çevre okuryazarı bireyler yetiştirilmesine katkıda bulunulması hedefleniyor. Proje hakkında bilgi sahibi olmak isteyen kişiler ve eğitimlere katılmak isteyen ilkokul öğretmenleri ve öğretmen adayları Proje Müdürü Münise Alibeyoğlu’na [email protected] e-posta adresinden ulaşabilirler.
