Başbakan Ünal Üstel tarafından bugün açıklanan hükümet almış olduğu kamu çalışanları ve emekliler dahil olmak üzere net 15 bin TL maaş alanlardan yüzde 20 oranında kesinti yapılmasına yönelik karara, sendikaların tepkileri çığ gibi büyürken, kararın Anayasa Mahkemesi’ne taşınacağı ifade edildi.
Sendikaların açıklamaları şu şekilde:
KTÖS VE KTOEÖS
Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası (KTÖS) ile Kıbrıs Türk Orta Eğitim Öğretmenler Sendikası’ndan (KTOEÖS) yapılan açıklamada, hükümetin kamu çalışanları ve emekliler dahil olmak üzere net 15 bin TL maaş alanlardan yüzde 20 oranında kesinti yapılmasına yönelik kararının Anayasa Mahkemesi’ne taşınacağı ifade edildi.
Yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Geleceğe yürüme edası ile kurulan UBP-DP-YDP hükümeti çalışanların birikimlerine, emeklerine ve ekonomik özlük haklarına göz koyarak, toplumun daha da fakirleşmesine, yoksullaşmasına neden olacak uygulamalarla, rant sisteminin süreceği, dışa bağımlılığın artacağı bir yol haritası hazırlamaktadır.
Kamu çalışanlarına, belediye emekçilerine, KİT’ler ve kooperatiflerin çalışanlarına, emeklilere ve sosyal yardım alanların alım gücünü koruyan hayat pahalılığı ödeneğini uyduruk gerekçelerle Hükümet’in gasp etmesini kabul etmiyoruz.
Asgari ücreti belirleme noktasında çalışandan yana değil sermayeden yana tavır koyarak asgari ücretli çalışanı yokluğa mahkum eden Hükümeti bir kez daha protesto ediyoruz.
Tüm çalışanların, emeklilerin ve sosyal yardım alanların alım gücünü koruyan hayat pahalılığı hakkının korunması için iki öğretmen sendikası olarak en erken zamanda kararın iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvuracağımızı ve sendikalar ile birlikte Hükümete gereken cevabı eylemlerle vereceğimizi kamuoyu ile paylaşırız.”
TIP-İŞ
Kıbrıs Türk Hekimler Sendikası (Tıp -İş ) Başkanı Mustafa Taşçıoğlu, hükümetin “Kamu çalışanları ve emekliler dahil olmak üzere net 15 bin TL maaş alanlardan yüzde 20 oranında kesinti yapılmasına yönelik karara tepki gösterdi.
Taşçıoğlu’nun açıklaması şu şekilde:
“Başbakan Üstel’in keyfi maaş kesintisi açıklaması kabul edilemez bir karardır. Pandemi sürecinde “Hekimlerin ve Sağlık Çalışanlarının Hakkını Ödeyemeyiz” dediniz. Ödemediniz. Pandeminin başlangıcından itibaren marketlerdeki fiyat kontrolü, denetimi ve istikrarını sağlayamadınız. Devalüasyon ve hayat pahalılığı karşısında yaptığınız astronomik akaryakıt, tüp gaz, elektrik ve temel gıda maddelerine yaptığını zamlar ile tüm emekçi halkı yoksulluğa ve yok oluşa ittiniz. Ekonomik krizin faturasını asgari ücretli, dar gelirli ve sabit gelirlilere ödetmeye kalkıyorsunuz. Öncelikle Hayat Pahalılığı oranını asgari ücretlilere daha az ödemeye karar verip kamu ve özeldeki emekçileri ayrıştırma ve birbirine kırdırma yoluna girdiniz.
Şimdi de 15000 TL üzerinde maaşı olan kamu görevlilerinin maaşlarına %20 kesinti yapacağınızı açıklıyorsunuz. Bu kesinti ile Asgari ücretlilere ve özeldeki emekçilerin gelirlerine yönelik bir iyileştirme yapacak mısınız? Oluşan hayat pahalılığını herkese yansıtmak zorunda olduğunuzu bildiğiniz halde yasalara aykırı olarak kanun hükmünde kararname ile çalışanların ve emeklilerin maaşlarını gasp etme yolunu seçiyorsunuz.
Sendikamız, gayrı yasal olan bu kesinti kararından vazgeçilmemesi halinde hukuki yol da dahil olmak üzere her türlü yasal eylem haklarını kullanmaktan geri durmayacaktır.”
KAMUSEN
Kıbrıs Türk Kamu Görevlileri Sendikası (KAMUSEN) Genel Sekreteri Özgür Kıdrışlıoğlu, hükümeti asgari ücretliyla kamu çalışanlarını her fırsat da birbirine düşürmeyi ilke edinmekle suçlayarak, hükümetin aldığı kararları kabul etmediklerini vurguladı.
Yaptığı yazılı açıklamada, hükümetin asgari ücretliyi bahane ederek, kendince vicdan muhasebesi yaptığını savunan Kıdrışlıoğlu, hükümetin kamu görevlisine ödemeyi taahhüt ettiği hayat pahalılığı oranını kesmesinin emek düşmanlığı olduğunu ileri sürdü.
Hükümete devletin kaynaklarını fütursuzca harcama, atamalara hızla devam etme ve ihalesiz usule uymayan harcamalar yapma eleştirisinde bulunan Kıdrışlıoğlu, “İşveren yandaşlarını korumak için asgari ücretliye hayat pahalılığını dahi yansıtmayarak emek düşmanlığı yapmış ve bugün asgari ücret tespit komisyonu toplantısını haftaya erteleyerek bu ayıda eski maaşlardan ödeme yolunu seçmiş ve işveren sermayeye bir kıyak daha geçmiştir” dedi.
Kıdrışlıoğlu, daha önce de mahkemelerden dönen bu kararların sırf zamana oynamak için alındığını savunarak, bunun dayatma olarak yapılmasının kabul edilir olmadığını, yasal haklar dahil her türlü girişimi hemen başlatacaklarını vurguladı.
Kıdrışlıoğlu, “Biliniz ki aynı gün içinde aldığınız bu kararlarla Asgari ücretli ile Kamu çalışanını birbirine düşüremeyeceksiniz, aksine emekçiler olarak daha da kenetleneceğiz. Almış olduğunuz bu kararı da ivedi olarak Anayasa Mahkemesine taşıyacağımızın bilinmesini isteriz” dedi.
ADA-SEN
Kıbrıs Türk Ada Çalışanları Sendikası (Ada-Sen) Başkanı Kağan Mındıkoğlu, kamu çalışanları ve emekliler için açıklanan maaş kesintisinin kabul edilemeyeceğini söyledi.
“Alım gücünün bu denli düştüğü ve piyasanın daraldığı bu ortamda hükümetin aldığı bu kararın piyasaları daha da daraltmaktan öteye gitmeyecektir” diyen Mındıkoğlu, böylesi bir uygulamayı asla kabul etmeyeceklerini belirtti.
Kağan Mındıkoğlu, hükümetin almış olduğu bu kararla hayat pahalılığın yüzde 20’sini değil maaşların yüzde 20’sini keserek aslında verilen hayat pahalılığının yüzde 50’sini geri almış olduğunu da kaydetti.
Mındıkoğlu, yapılan bu uygulama ile Bütçe Yasasının da delindiğini ilgili mali yıldaki mükellefiyetlerin aynı mali yıl içerisinde yerine getirilmesi gerekmekteyken bu kesintilerin Aralık 2023 tarihinde ödenmesinin Bütçe Yasasına aykırı olduğunu dile getirdi.
MALİYE-SEN
Hazine ve Maliye Çalışanları Sendikası (Maliye-Sen) Genel Başkanı Lisani Özçürümez, hükümete “hükümet çalışanlarından borçlanıyor” eleştirisinde bulunarak, “Çalışanların maaşlarından borç alınacak miktarın ödemesi geldiği zaman yani Ocak 2023 tarihinde ise devlet yine 6 aylık ortaya çıkacak Hayat Pahalılığı’nı Ocak maaşlarına yansıtmak zorunda olacak. Peki o tarihte ortaya çıkacak HP çalışanlara ne zaman ödenecek?” dedi.
Özçürümez, Hayat Pahalılığı ödeneği hakkının Kamu Görevlileri Yasasının 25. Maddesinde düzenlenmiş bir husus olduğunu belirterek, bu maddenin amacının, paranın değer kaybetmesi halinde bu kayıp miktarın kamu çalışanlarının maaşlarına yansıtılarak, maaşlarda değer kaybı yaşanmasının önüne geçilmesi olduğuna işaret etti.
“Devlet, çalışanlarına alacakları maaşın değer kaybetmesi halinde bu kaybı karşılama sözü verdi” diyen Lisani Özçürümez, devletin gerçekte bu sözünü yerine getirmediğini reel olarak İstatistik Kurumu tarafından belirlenen net hayat pahalılığı miktarının maaşlara net olarak yansıtılmadığını kaydetti.
Özçürümez, açıklamasında şunlara değindi:
“Diyelim ki ocak ayında ekmek 2 lira olsun. 5 Ocak tarihinde ekmeğe zam geldi ve siz ekmeği 3 liradan aldınız. Yani yüzde 50 zamlı aldınız. Otomatik olarak bir sonraki ay siz maaşınızı yüzde 50 artışlı almanız gerekir. Devlet söz vermişti. Devlet söz vermişti ama şeytan ayrıntıda gizlidir. Siz 6 ay boyunca enflasyondan dolayı maaşınızı daha az almaya katlanacaksınız. Devlet ancak 7. ay sonunda size bu kaybınızı karşılayacak. Yani siz bu sürede fakirleşmeye devam edeceksiniz, faturalarınız artmaya devam edecek.”
Bireyler tarafından hissedilen pahalılığın açıklanan oranın çok üstünde olduğuna işaret eden Özçürümez, şöyle devam etti:
“Siz fiyatların artışını etiket üzerinde net olarak görüyorsunuz ancak iş bu kaybın karşılanmasına geldiğinde devlet kaybınızı karşılamak üzere size yaptığı maaş artışından yüzde 10 ile yüzde 37 arasında Gelir Vergisi alıyor. Yüzde 56,76 olarak açıklanan brüt artışın net maaşlara yansıması yüzde 40-42 civarında olacaktır. Siz ne kadar da bu artışın gelir artışı olmadığını, devlet politikaları dolayısıyla yaşadığınız kaybı karşılamak üzere size uygulandığını söyleseniz de sesinizi duyan olmayacak. Siz kamu görevlisi olduğunuz için paşa paşa ve peşin olarak verginizi ödeyeceksiniz. Bordrolu çalışan olmasaydınız gelir vergisi ödemek gibi bir derdiniz de olmayacaktı. Özel işyeri sahibi olarak kazancınızı beyan etmeseniz bile devletin resen belirlediği miktarın kat ve kat altında üstelik seneler sonra belki gelir verginizi ödersiniz. O da tüm lüks ve şahsi giderleriniz düştükten sonra beyan ettiğiniz kadarıyla…”
-“Temmuz maaşımızı yüzde 56,76 artışlı alacak mıyız?”
Çalışanların Temmuz maaşlarını yüzde 56,76 oranında artışlı alıp alamayacaklarını soran Özçürümez şunlara değindi:
“Maalesef bu sorunun cevabı da hayır. Maliye Bakanlığı kamu görevlilerinin brüt maaşlarına yüzde 56,76 Hayat Pahalılığı’nı uygulayacak. Ancak bakanlık bu artışlı maaşınızdan Vergi, Sosyal Güvenlik ve diğer kesintilerinizi artışlı haliyle yaptıktan sonra ortaya çıkacak NET maaşınızdan da kesinti yapmaya hazırlanıyor. Yapılacak kesinti miktarı yüzde 20 olacağı ve altı ay boyunca yani Aralık 2022’ye kadar 13. maaş dahil, maaşlardan kesilerek adınıza emanete alınacağı Ünal Üstel tarafından açıklanmıştır. Kısaca ‘hükümet çalışanlarından borçlanmaya’ hazırlanıyor. Çalışanlardan borçlanılacak miktarın ne zaman, hangi şartlarda ve hangi finansman ile geri ödeneceği ise tam bir muamma. Çalışanların maaşlarından borç alınacak miktarın ödemesi geldiği zaman yani Ocak 2023 tarihinde ise devlet yine 6 aylık ortaya çıkacak Hayat Pahalılığı’nı Ocak maaşlarına yansıtmak zorunda olacak. Peki o tarihte ortaya çıkacak HP çalışanlara ne zaman ödenecek? Üstel hükümeti Aralık 2023’te yeni bir kaynağın mı ortaya çıkacağını düşünüyor? Hükümet çalışanlardan 18 ay geri ödemesiz borç alırken faiz ödeyecek mi? Üstelik yıl içinde oluşan mükellefiyet ilgili bütçe yılında ödenmesi gerekliliği ortada dururken…
Daha vahim olanı ise özel sektör çalışanları için asgari ücret maalesef henüz belirlenememiştir. Ortaya atılan net asgari ücret rakamları ise maalesef enflasyonun da açlık sınırının da altındadır ve hesaplaması dahi hatalıdır. Mevcut vergi yasaları ile asgari ücretten Gelir Vergisi alınacak ve net rakamlar emekçiler için daha da aşağılara düşecektir. Asgari ücretli Üstel Hükümeti tarafından ölüme mahkûm edilmiştir.”
47/2010 sayılı “Göç Yasası” ile 2011 sonrası kamuda çalışmaya başlayanların maaşlarının yaklaşık yüzde 45 oranında düşürüldüğünü de hatırlatan Özçürümez, bu yapılırken dönemin ekonomik kriz şartlarının bahane edildiğini, ekonomik kriz dolayısıyla Göç Yasası mağdurlarının 11 yılı aşkın zamandır maaşlarından fedakârlık ettiklerini kaydetti.
-“Ekonomik krizleri aşmak için devlet, çalışan maaşlarından başka hiçbir yerde tasarrufa gitmiyor”
Gençlerin Göç Yasasının bir sonucu olarak ülkeyi terk ettiğini, bu zaman zarfında Devlet tarafından elde edilen tasarrufun nerelere harcandığının belli olmadığını anlatan Özçürümez, gelmiş geçmiş bütün hükümetlerin ekonomik krizleri aşmak için çalışan maaşlarından başka hiçbir şeyde tasarruf yapmadıklarını, kayıt dışı ekonomiye göz yumarak şirketlerin devlete ödemek zorunda olduğu vergilerden ve alacaklarından feragat etmeye devam ettiklerini de bildirdi.
Özçürümez şöyle devam etti:
“Son günlerde kamu çalışanlarının yeni brüt maaşları üzerinden alacağı artışlar gündeme getirilerek Kamu ve özel sektör çalışanları karşı karşıya getirilmek istenmekte, böylelikle meselenin esası kamuoyundan gizlenmeye çalışılmaktadır. Bunca soru ve sorun arasında net ve kesin olan şey, bazı kesimler haksız olarak zenginleşirken Kamu veya özel sektör fark etmeksizin emekçiler fakirleşmektedirler. Yaşadığımız Kıbrıs Türk toplumunda bazı kişiler haksız olarak zenginliklerine zenginlik katmaya devam ederken, emekçi sınıf açlık sınırının altına ezilerek birbirleri ile kavga etmeye devam etmektedir.
Emekçi maaşları dışında hiçbir giderlerinden kesinti yapmayan Üstel hükümeti tarafından hiçbir ekonomik akla uygun olmayan ve ‘yeni maaş politikası’ olarak açıklanan gayrı yasal uygulama kabul edilemez. Kamu – özel farkı gözetmeksizin çalışanlar olarak haklarımızı her türlü yolla savunacağımızı tüm kamuoyuna duyururuz.”
