Tüm dünyada yaklaşık 5 milyon kişinin ölümüne neden olan corona virüs pandemisi ortaya çıktığından beri bilim insanları, hastalığın kadın ve erkekleri farklı düzeyde etkilediğini gösteren çalışmalar yaptı. ABD’de Harvard Üniversitesi ve Massachusets General Hospital tarafından yapılan son çalışmaya göre doğmamış bebeğin cinsiyeti de hamile annelerin Covid-19’a karşı bağışıklık tepkisini önemli ölçüde etkiliyor. Erkek bebeklerin, kız bebeklere göre daha az antikor ürettiğini ve sitokin fırtınasına neden olan proteinlerde artış sağladığını söyleyen araştırmacılar, hamilelerin ağır hastalığa yakalanması ve ölümünde yatan nedeninin bu durum olabileceğine dikkat çekti.
Science Translational Medicine adlı bilimsel dergide yayınlanan bir araştırmaya göre, hamile kadınlar, doğmamış çocuklarının cinsiyetine bağlı olarak Covid-19’a farklı tepkiler veriyor.
Çalışmada, erkek plasentaların, anne Covid-19’a yakalandıktan sonra dişi plasentalardan daha fazla proinflamatuar gen ve protein ürettiği görüldü. Bu gen ve protinler, Covid-19 ölümlerinin başlıca nedeni olan sitokin fırtınası yaşanma olasılığını artıyor.
“FETÜSÜN ANNEYİ NASIL ETKİLEDĞİNİ DAHA ÖNCE BİLMİYORDUK”
Yale Üniversitesi’nde çalışmaya dahil olmayan bir virolog ve immünolog olan Akiko Iwasaki, “Çalışmanın bulguları, bebeğin cinsiyetinin annenin viral bir enfeksiyona nasıl tepki vereceğini belirleyebileceği anlamına geliyor. Anne enfeksiyonunun fetüsü önemli ölçüde etkileyebileceğini biliyorduk, ancak fetüsün anneyi nasıl etkilediğini bilmiyorduk. Bu heyecan verici bir durum, çünkü düşünmeye alıştığımız şeylere fazladan bir katman ekliyor” dedi.
“DAHA ÖNCE ERKEKLERİN CORONA VİRÜSTEN ÖLME OLASILIĞININ DAHA FAZLA OLDUĞU BULUNMUŞTU”
Bununla birlikte, Covid-19 pandemisinin ilk günlerinden bu yana araştırmacılar, erkek ve kadınların bağışıklık sistemlerinin corona virüse nasıl tepki verdiği konusunda önemli farklılıklar buldu. Erkeklerin corona virüse yakalanma ve ölme olasılığının daha fazla olduğu görüldü.
Bilim insanları, erkeklerin kadınlardan daha yavaş bir bağışıklık tepkisi oluşturma eğiliminde olduğunu, ancak aynı zamanda daha fazla proinflamatuar molekül üretitiğini söyledi. Bu durum ise onları sitokin fırtınaları gibi ölümcül komplikasyonlara karşı daha duyarlı hale getiriyor.
Ancak hamilelik ve COVID-19’un birbirini nasıl etkilediği hakkında çok az şey biliniyor.
68 HAMİLE İNCELENDİ
Massachusetts General Hospital ve Harvard Medical School’daki araştırmacılar, 38’i gebeliklerinin üçüncü trimesterinde Covid-19’a yakalanan 68 hamile kişinin plasenta, anne kanı ve kordon kanını analiz etti. (Kadınların hepsi aşısızdı, çünkü çalışma aşılar piyasaya sürülmeden önce yapıldı).
Bilim insanları, Covid-19 enfeksiyonuna yanıt olarak virüsten etkilenmeyen gebeliklerden alınan plasentalara kıyasla, corona virüse maruz kalan erkek plasentaların interferon ile uyarılan genler (ISG’ler) olarak adlandırılan proinflamatuar immün aktivasyon genlerinin daha yüksek üretimine sahip olduğunu buldu. Erkek plasentalar ayrıca dişi plasentalardan daha fazla sitokin üretti.
ERKEK ÇOCUKLAR İLERLEYEN DÖNEMLERDE ÇEŞİTLİ HASTALIKLAR GELİŞTİREBİLİR
Araştırmacılar, bu değişimin yaşamın ilerleyen dönemlerinde nörogelişimsel veya metabolik hastalık geliştirme riskinin artmasıyla da bağlantılı olduğunu söyledi.
Massachusetts General Hospital’da kadın doğum doktoru ve Harvard Tıp Okulu’nda yardımcı doçent olan Andrea Edlow, “Bu durumun çocuk için ilerleyen dönemlerde etkilerinin ne olacağını hala bilmiyoruz. Fakat, bu çocukların gelişimini cinsiyet temelinde takip etmek kesinlikle önemli. Çünkü plasentada önemli farklılıklar gördük. Bu da rahim içi ortamın hafif maternal hastalık ortamında bile aniden değiştiğini düşündürüyor.” dedi.
ERKEK ÇOCUĞA HAMİLE OLAN ANNELER DAHA AZ ANTİKOR ÜRETTİ
Diğer taraftan araştırmacılar, fetüsün cinsiyetinin, hamile annenin bağışıklık tepkisini de etkilediğini açıkladı.
Corona virüsle enfekte olan anneler, erkek fetüs taşırken dişi fetüs taşıdıklarına kıyasla daha az antikor üretti. Yani erkek bebeklere daha az koruyucu antikor aktardılar.
HAMİLELERİN AĞIR COVİD-19’A YAKALANMA NEDENİ OLABİLİR
Edlow, bu durumun erkek çocukları doğumdan sonra Covid-19 enfeksiyonuna daha duyarlı hale getirebileceğini ve hamilelerin neden ciddi Covid-19 geliştirmeye karşı daha savunmasız olduğunu açıklayabileceğini belirtiyor.
John Hopkins Bloomberg Halk Sağlığı Okulu’nda virolog ve pediatrik bulaşıcı hastalıklar profesörü olan ve araştırmaya dahil olmayan Ruth Karron, Covid-19’un hamilelikte ölümcül olabileceğine dikkat çekerek aşılanmanın önemine dikkat çekti:
AŞI OLMA ÇAĞRISI
“Çalışmanın bulguları oldukça önemli. Hamileler için şu anda aşıdan daha koruyucu bir önlem yok. ABD’de Covid ile hastaneye yatırılan hamilelerin yüzde 97’si hasta ve aşısız.”
SİTOKİN FIRTINASI NEDİR?
Bağışıklık sisteminin yaralanma veya enfeksiyona tepkisinde yer alan bir grup hücreye sitokin adı veriliyor. Stokinler problemin ortaya çıktığı yere gitmek için yarışıyor ve vücudu yabancı bir istilacıya karşı savunmak için daha fazla bağışıklık hücresi göndermesi için sinyal gönderiyor.
