Oxford Üniversitesi Reuters Enstitüsü 2024 Dijital Haber raporunu yayımladı.
Son 10 yılda Televizyon ve yazılı basının izleyici kitlesindeki keskin düşüşü gösteren rapor, gençlerin haberleri internet veya sosyal medya aracılığıyla almayı tercih ettiğini belirtti. Sosyal medya platformları arasında yükselen ise TikTok oldu, X’i geride bırakan platform özellikle 18-24 yaş arasındakilerin ilk tercihi.
HABERLER DEPRESİF BULUNUYOR
Oxford Üniversitesi Reuters Enstitüsü, 2024 Dijital Haber Raporu’nu yayımladı. Rapora göre dünyada haber okuma, dinleme ve izleme sayısı azalıyor. Haber takibinden uzaklaşılmasının en önemli nedeni ise yayımlanan haberlerin depresif, acımasız ve sıkıcı bulunması.
Rapora göre dünyada her 10 kişiden dördü bazen ya da sık sık aktif şekilde haberlerden uzak durduklarını söyledi. 2017’de yüzde 29 olan bu oran yeni raporda yüzde 39 olarak kaydedildi.
REKOR SEVİYEDE YÜKSELDİ
Raporun yazarları, Ukrayna ve Ortadoğu’da devam eden çatışmaların, insanların haber takip etmemek istemesine katkıda bulunmuş olabileceğini düşünüyor.
Raporda vurgulanan bir diğer nokta da, haberden kaçınma düzeyinin rekor derecede yüksek seviyeye ulaşması.
SEÇİMLER İLGLİYİ ARTIRDI
Bu yılki rapor için YouGov araştırma şirketi 47 ülkede 94 bin 943 yetişkinle görüştü. Görüşmeler, dünya çapında milyarlarca kişinin ulusal ve bölgesel seçimler için sandık başına gittiği bir dönemde yapıldı. Rapor için yapılan araştırmada, ABD dahil birkaç ülkede seçimlerin haberlere ilgiyi artırdığı ancak genel eğilimin aşağı yönlü olmaya devam ettiği tespit edildi. Dünya çapında yapılan araştırmaya katılanların yüzde 46’sı, haber takibiyle çok ya da aşırı derecede ilgili olduklarını söyledi. 2017’de bu oran yüzde 63’tü.
KENDİLERİNİ YORGUN HİSSEDİYORLAR
Oxford Üniversitesi Reuters Enstitüsü’nün 2024 Dijital Haber Raporu’na göre, kadınların ve gençlerin, etraftaki haber yoğunluğundan dolayı kendilerini yorgun hissetme olasılıkları daha fazla. Rapor için yapılan araştırma, haberlere güvenin yüzde 40 oranında sabit kaldığını, ancak koronavirüs pandemisinin en yüksek olduğu döneme kıyasla bu oranın yüzde 4 oranında azaldığını gösterdi.
TİKTOK X’İ GEÇTİ
Oxford Üniversitesi Reuters Enstitüsü’nün 2024 Dijital Haber Raporu’nda, son 10 yılda TV ve yazılı basın gibi geleneksel haber kaynaklarının izleyici kitlesinin keskin şekilde düştüğü, gençlerin haberleri internet veya sosyal medya aracılığıyla almayı tercih ettiği belirtildi.
İngiltere’de, rapor için yapılan araştırmaya katılanların yaklaşık dörtte üçü (%73) haberleri internetten aldıklarını söyledi. Bu oran TV için yüzde 50, yazılı basın için ise sadece yüzde 14 oldu.
YouTube ve WhatsApp birçokları için önemli haber kaynakları olmaya devam ediyor. TikTok da yükselişte ve ilk kez X’i (eski adıyla Twitter) geride bıraktı. 18-24 yaş arasındakilerin yüzde 23’ü, haber takibi için TikTok’u kullanıyor.
Video paylaşım uygulaması YouTube’u haber takibi için kullananların oranı yüzde 13. X için ise bu oran yüzde 10.
Raporda, bu değişimlere bağlı olarak videonun, özellikle genç gruplar için internette daha önemli bir haber kaynağı haline geldiği, en çok ilgi çekenlerin kısa haber videoları olduğu kaydedildi.
YAPAY ZEKAYA ŞÜPHE ARTIYOR
Raporun baş yazarlarından Nic Newman’a göre tüketiciler, kullanımı kolay olduğu ve çok çeşitli alanda ilgi çekici içerik sunduğu için videoyu benimsiyor. Ancak birçok geleneksel haber merkezinin kökleri hala yazılı metin temelli bir kültüre dayandığı için bu haber merkezleri, hikaye anlatımlarını yeni tekniklere uyarlamakta zorlanıyor.
Raporda belirtilen bir diğer nokta da, yayıncılar için haber podcastinin parlak bir nokta olduğu. Ancak podcast hala genelde öncelikle iyi eğitimli izleyicilerin ilgisini çeken “azınlık etkinliği” olarak nitelendiriliyor.
Raporda, yapay zekanın özellikle siyaset veya savaş gibi ciddi konularda habercilikte nasıl kullanılabileceği konusunda kamuoyunda yaygın şüphe olduğu da vurgulanıyor ve şu tespite yer veriliyor: “Yapay zekanın deşifre ve çeviri gibi perde arkası görevlerde, gazetecilerin yerine geçmek yerine desteklenmesinde kullanılması daha fazla rahatlık sağlıyor.”
TÜRKİYE’DE DURUM
Türkiye’de haberler daha çok online takip ediliyor. Haber kaynağı olarak internetin kullanım oranı yüzde 70. Bu rakama sosyal medya platformları da dahil.
Televizyon yüzde 56, sosyal medya yüzde 45, yazılı basın ise yüzde 19 ile son sırada yer alıyor.
Türkiye’de en popüler sosyal medya platformları sırasıyla Youtube (Yüzde 60), Instagram (Yüzde 59) Whatsapp (Yüzde 62), Facebook (Yüzde 45), X (Yüzde 29), Tiktok (Yüzde 20)
Bu platformların haber için kullanım oranı ise Youtube (Yüzde 38), Instagram (Yüzde 38) Whatsapp (Yüzde 29), Facebook (Yüzde 27), X (Yüzde 22), Tiktok (Yüzde 10)
