Amerikan yayın organı ABC tarafından servis edilen, ABD’nin 2013-2017 döneminde Kıbrıs’ta gizli bir askerî üs kullandığı haberi güneyde sert eleştirilere neden oldu.
Kıbrıs Cumhuriyeti Sözcü Prodromos Prodromu, haberle ilgili sorular için Amerikalıları adres gösterdi, ABD’nin Kıbrıs Cumhuriyeti Büyükelçiliği, gazetecilerin sorularını cevapsız bıraktı.
Gazetecilerin sorularına muhatap olan Anastasiadis Amerikan üssü ve siyasi partilerin tepkileri sorulduğunda “neden benim sorumlu olmam gerekiyor?” sorusuyla cevap verdi, Kıbrıs Cumhuriyeti Savunma Bakanı Savvas Angelidis, “cevapların Rum Meclisi Dışişleri Komitesi’nde verileceğini” söylemekle yetindi.
Kıbrıs Cumhuriyeti İstihbarat Teşkilatı (KİP) eski başkanı Andreas Pendaras ise, aslında üs söz konusu olmadığını, sadece Kıbrıs Cumhuriyeti’nin bilgisi dahilinde Amerikalılara, İngiliz Egemen Üssü Ağrotur’da kolaylık sağlandığını açıkladı.
Hem gizli Amerikan üssü haberi hem de Kıbrıs Cumhuriyeti Sözcü Prodromos Prodromu’nun sorular için Amerikan hükümetini adres göstermesine sert tepki gösteren siyasi partiler, konuyu mecliste tartışmaya açıyor.
Fileleftheros’un haberine göre, Prodromu’nun tavrını eleştiren siyasi partiler, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin, üs ile ilgili bilgileri doğrulayarak veya yalanlayarak, inandırıcı cevaplar vermesini istiyor.
DİKO Dışişleri Bakanı Nikos Hristodulidis, izahat vermesi için konuyu Kıbrıs Cumhuriyeti Meclisi Dışişleri Komitesi gündemine yazdıracak.
ABD BÜYÜKELÇİLİĞİ: “YORUM YOK”
Rum Haber Ajansı’nın, ABD’nin Kıbrıs Cumhuriyeti Büyükelçiliği’nden Kıbrıs’ta gizli helikopter üssü haberleriyle ilgili yorum istediği, Büyükelçilik Sözcüsü’nün ise “Büyükelçiliğimizin söz konusu haberle ilgili yapacak yorumu yok” cevabını verdiği kaydedildi.
AKEL Basın Sözcüsü Stefanos Stefanu, Anastasiadis hükümetinin bu konuya yaklaşımını kabul edilemez diye niteleyerek “bu meselede sorumlu Kıbrıs Cumhuriyeti hükümeti değil Amerikalılar mı?” diye sordu. Kıbrıs Cumhuriyeti’nin öncelikle halka cevap vermek zorunda olduğunu belirten Stefanu, şunları söyledi:
“Hükümetin, Kıbrıs’ta gizli bir Amerikan üssünden haberi var mı yok mu? Hükümet bu üssün kurulmasına rıza gösterdi mi göstermedi mi? Hükümet biliyordu ve daha çok da rıza gösterdiyse neden gizli tuttu. Neden böyle bir izin verdi? Hükümet birçok benzer konuda halkı karanlıkta tutuyor.”
DİKO, Kıbrıs Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı’ndan Kıbrıs’taki Amerikan askerî varlığıyla ilgili bilgi talep etti. “Çok önemli ve hassas” diye nitelediği bu konuyu Kıbrıs Cumhuriyeti meclisinin yetkili komitesinin gündemine getireceğini ve Dışişleri Bakanı’nı bilgi vermeye çağıracağını kaydetti. Sözcü Prodromu’nun, gazetecileri Amerikan hükümetine havale etmesini de eleştiren DİKO “egemen bir devletin hükümet sözcüsü gibi davranmadı. Hükümetin, hükümranlık alanı içerisinde olup bitenleri bilmesi, en azından halka doğruyu söylemesi gerekir” vurgusunu yaptı.
EDEK, Anastasiadis hükümetini Amerikan helikopter üssü hakkında bilgisi olup olmadığını açıklamaya çağırdı. EDEK tarafından yapılan açıklamada, “biliyorsa, bu üste yapılan faaliyetler, alınan tedbirler ve verilen cevaplar hakkında bilgi vermeli. İngiliz üslerinin Amerikalılar tarafından kullanılması, üslerin kuruluş anlaşmasına aykırıdır zira bu anlaşmada sadece Büyük Britanya’nın savunma maksatları için kullanılacağı kaydediliyor” ifadeleri kullanıldı.
Vatandaşlar İttifakı ise, İngiliz üslerinin meşruiyeti konusunu gündeme getirdi. İttifak’ın açıklamasında “Anastasiadis hükümetinin, devekuşu taklidi yapmak yerine, İngiliz üslerinin sömürge kalıntısı olarak meşruiyeti konusunu gündeme getirmesinin zamanıdır” denildi, özetle şunlar eklendi:
“Kıbrıs Temyiz Mahkemesi kararları vardır, 1960’ta ‘Egemen Üs Bölgelerinin’ yeni varlıklara (new entities) dönüştürüldüğünü reddeden Birleşik Krallık Yüksek Mahkemesi’nin yakın zamanda alınmış kararı vardır ve İngiliz Üslerinin egemenliğini ve meşruiyetini sorgulayan çok sayıda dünyaca ünlü uluslararası ilişkiler ve anayasa uzmanı vardır.”
Dayanışma Hareketi, Anastasiadis hükümetinin Amerikan üssü ile ilgili izahat yapması gerektiğine işaret ederek “yetkililer artık, en azından Başkan Anastasiadis’in söylemekle yetindiği gibi hukuk devleti olarak işlediklerini anlamalı ve küçük veya büyük meselelerle daha ciddi ilgilenmeli. Geçerli prosedürlere göre yapılacak araştırmaya dayalı ikna edici izahat bekliyoruz. Aksi halde elimizde bir devletlik varlığı kalmayacak.”
Ekologlar Hareketi Vatandaşlar İşbirliği, ABC tarafından yayımlanan bilgilerin “devletin güvenliğiyle ilgili haklı soru işaretleri yarattığı” görüşünü ortaya koyduğu açıklamasında “hükümet edenler hiçbir fikirleri yokmuş gibi davranmaktan vazgeçmeli” dedi, şu soruları yöneltti: “Kıbrıs Cumhuriyeti hangi denetimi yapıyor? Kıbrıs’taki helikopterlerin misyonu ve bölgesi neydi ve bu zaman dilimi içerisinde Kıbrıs’ta hangi tipte; saldırı tipi mi, casusluk tipi mi yoksa insani faaliyet tipi mi helikopter vardı?”
ANDREAS PENDARAS: “HİÇ YERE KAVGA”
Alihtia “Hiç Yere Kavga” başlığıyla aktardığı haberinde, KİP eski başkanı Andreas Pendaras’ın, Amerikan helikopter üssü haberi üzerine “hiç yere kavga çıkarıldığını” kaydederek, söz konusu olanın “üs değil, askerî kolaylık olduğu” iddiasında bulunduğunu yazdı.
Habere göre “Söz konusu olan üs değil, İngilizlerin 70’li yıllardan beri Amerikan silahlı kuvvetlerine sağladığı kolaylıklardır. Kıbrıs Cumhuriyeti biliyordu ve Amerikalıların operasyonlarına onay verdi” diyen Pendaras, Amerikalıların Rum yönetimine kira ödemesi ihtimali bulunduğuna da işaret etti.
ANASTASİADİS: “NEDEN BEN SORUMLU OLMALIYIM”
Kıbrıs Cumhuriyeti Başkanı Nikos Anastasiadis dün akşam OEV’in düzenlediği bir etkinlik sonrasında gazetecilerin sorularına yine soruyla yanıt verdi, şunları söyledi:
“Neden hükümet eleştiriliyor? Amerikan Dışişleri Bakanlığı bile haberdar değildi ki raporda ortaya konuldu. Neden benim sorumlu olmam gerekiyor? İnsani sebeplerden ötürü varlıkları istendiyse bile neden Kıbrıs hükümeti eleştirilmeli? Almanlara, Fransızlara, İtalyanlara, Danimarkalılara kolaylıklar sağlıyoruz, 2016’daki tahliye sırasında ve genel insani operasyonlarda çok iyiyiz.”
ABD’YE ÜS TEKLİF EDEN KAMMENOS DA ELEŞTİRİLİYOR
Gazete, Yunanistan Savunma Bakanı ve ANEL Başkanı Panos Kammenos’un Amerikalı dengi ile görüşmesinde Amerikalıları Yunanistan’da askerî üs açmaya davet etmesi üzerine hükümetteki ortağı SİRİZA ile ilişkilerinde soğukluk yaşandığına dikkat çekti.
Habere göre hükümet ortağı partinin bakan ve milletvekili konumundaki şahsiyetlerinden “fazla ve zarar verici konuştuğu” yolunda eleştiriler alan Kammenos’u Yunan basını da eleştiri bombardımanına tuttu.
POLİTİS ÜSSÜN FOTOĞRAFINI YAYIMLADI
Politis, Kıbrıs Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Nikos Hristodulidis’in, DİKO’nun Amerikan helikopter üssüyle ilgili meclise izahat vermesi çağrısına derhal cevap verdiğini yazdı.
Habere göre Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Hristodulidis’in, (DİKO’nun) daveti alır almaz Meclis Dışişleri Komitesi’nde izahat vereceği, meclisi bilgilendirmeden önce herhangi bir açıklama yapmayacağı kaydedildi.
Gazete, ABC’nin haberi üzerine Google Earth’ün 2015 baharında alınmış Ağrotur üssü ile ilgili görüntülere ulaştığını kaydetti ve elde ettiği fotoğrafı da yayımlayarak, burada ABD’nin helikopterleri için Ada’da hava üssü bulundurduğunun doğrulandığını haberine ekledi.
Haravgi ise haberi iki farklı yönden “Başkan: Üs Konusunda Neden Sorumlu Olması Gerektiğini Sordu” ve “Üs İçinde Üs Mü Yoksa Kolaylıklar Mı?… Dışişleri Bakanı Meclisi Bilgilendirene Kadar Hükümet Mengenede” başlıklarıyla aktardı.
(TAK)
