Emine DAVUT YİTMEN
Cenevre’de, Kıbrıs çözüm müzakerelerine yeniden başlanması için ortak zemin bulunması amacıyla yapılan gayrı resmi toplantının başarısız olmasının ardından, BM Güvenlik Konseyi daimi üyelerinden olan Rusya, Kıbrıs’ta garantörlük sistemini tartışmaya açtı.
Özellikle Türk tarafının sunmuş olduğu 6 maddelik önerinin ilk maddesinde yer alan Güvenlik Konseyi’nin iki tarafın eşit uluslararası statüsünün ve egemen eşitliğinin güvence altına alındığı bir kararı kabul etmesi için inisiyatif alması talebi, Kıbrıs’ta Türk tarafının kırmızı çizgi olarak kabul ettiği garantörlük sisteminin gerekliliğinin daimi üyelerden biri olan Rusya tarafından sorgulanmasına yol açtı.
Diplomatik kaynaklar, Türk tarafının Güvenlik Konseyi’nden talep ettiği bu öneriyi gerçekleşmeyecek hatalı bir politika olarak değerlendirdiler. Kaynaklar, bu yanlış hamle ile birlikte Kıbrıs müzakerelerinin Güvenlik Konseyi’nin inisiyatifine bırakılmış olduğu yorumunda bulundular.
Rusya, Cenevre’deki toplantının ardından, BM Güvenlik Konseyi kararına dayalı iki toplumlu, iki bölgeli federal bir çözümü desteklediklerini teyit etti. Buna ek olarak, Rusya’nın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilci Yardımcısı Dmitry Polyanski, garantörler sisteminde reform düşünülmesi gerektiğini, çünkü garantörlerin bazen çözümün bir parçası değil, sorunun bir parçası haline geldikleri açıklamasında bulundu.
RUSYA, GARANTÖRLÜK YERİNE, ADADA BULUNACAK ÇÖZÜMÜN BM GÜVENLİK KONSEYİ TARAFINDAN GÜVENCE ALTINA ALINMASINI İSTİYOR
Diplomatik kaynaklar, Rusya’nın daha önceden de garantörlük sistemi konusunda Kıbrıs Rum tarafının görüşüne yakın olduğu anımsatarak, en son geçtiğimiz yıl garantörlük sisteminin lağvedilmesi ve Kıbrıs sorununun çözümünün uygulanmasının BM Güvenlik Konseyi tarafından güvence altına alınmasına yönelik açıklamasına dikkat çektiler.
Kaynaklar, Kıbrıs Rum tarafının Cenevre’deki toplantı sırasında Rusya ve Amerika’ya yönelik diplomatik girişimleri ile Türk tarafının önerisinde yer alan Güvenlik Konseyi’nin yeni karar alamsı ile talebi üzerine, Rusya’nın garantörlük sistemi tartışmasının fitilini ateşlediğine dikkat çektiler.
Kaynaklar, İngiltere’nin garantör ülke olması ve Ortadoğu’ya yönelik müdahalelerde adadaki üslerini kullandığına işaret ederek, Rusya’nın Suriye’deki varlığından ötürü bu durumdan rahatsız olduğu ve bunu fırsat bilerek garantörlük sistemi tartışması için adım attığını vurguladılar.
Kaynaklar, BM Güvenlik Konseyi daimi üyesi olan Rusya’nın bu tartışmayı Güvenlik Konseyi’nin diğer daimi üyeleriyle ele alma olasılığına işaret eden kaynaklar, Amerika – Türkiye ilişiklerinde son dönemde yaşanan gerginlikler, Fransa’nın Kıbrıs Rum tarafıyla olan yakınlığı dikkate alındığında, Türk tarafının kırmızı çizgisi olan garantörlük şartının sorgulanmasının çok uzak bir ihtimal olmadığı yorumunda bulundular.
Kaynaklar, BM Güvenlik Konseyi ülkelerinin 29 Ocak’ta alınan bir kararla, Kıbrıs görüşmelerinde soruna iki kesimli, iki toplumlu federasyona vurgu yaptığını anımsatarak,
özellikle ABD, Fransa ve Rusya’nın BM parametreleri çerçevesinde bir çözüm bulunmasını istedikleri, adanın iki devlet fikrine karşı olduklarını kaydetti.
Voice Kıbrıs Haber 2021
